Η ιστορία της Γιορτής της Μητέρας

Με αφορμή την Παγκόσμια Γιορτή της Μητέρας που γιορτάζεται κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου αξίζει να μάθουμε την προέλευση αυτής της γιορτής.

Η Ημέρα της Μητέρας είναι μια γιορτή που τιμά τη μητρότητα σε όλο τον κόσμο. Οι εορτασμοί των μητέρων και της μητρότητας μπορούν να αναχθούν στους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους όπου υπήρχε η γιορτή της Άνοιξης κατά την οποία λατρευόταν η μητέρα Γη, δηλαδή η μητέρα όλων των ανθρώπων και των θεών. Μετέπειτα πραγματοποιούσαν γιορτές προς τιμήν της θεάς της γονιμότητας, Ρέας η οποία ήταν κόρη της Γαίας, σύζυγος του Κρόνου και μητέρα του Δία, αλλά το πιο σύγχρονο προηγούμενο της Γιορτής της Μητέρας είναι η πρώιμη χριστιανική γιορτή γνωστή ως «Mothering Sunday».

Η Κυριακή της Μητέρας είχε καθιερωθεί ως γιορτή προς τιμή όλων των μητέρων της Αγγλίας και των μητρικών εκκλησιών, γιορταζόταν  στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία και σε όλον τον αγγλόφωνο κόσμο από τον Μεσαίωνα, την 4η Κυριακή της Σαρακοστής. Κατά τη γιορτή αυτή οι υπηρέτες που έμεναν στα σπίτια των αφεντικών τους έπαιρναν μία μέρα άδεια για να περάσουν μια μέρα με τις μητέρες τους.

Με την πάροδο του χρόνου η παράδοση της Κυριακής της Μητέρας μετατράπηκε σε πιο κοσμική  γιορτή, όπου  τα παιδιά έδιναν στη μητέρα τους λουλούδια και άλλα δώρα. Αυτό το έθιμο τελικά έχασε τη δημοτικότητά του πριν συγχωνευθεί με την Γιορτή της Μητέρας στις δεκαετίες του 1930 και του 1940.

Η σύγχρονη εκδοχή της Γιορτής της Μητέρας έλαβε μορφή στις αρχές του 20ού αιώνα, χάρη στην Ann MarieReeves Jarvis και την κόρη της Άννα. Η Ann Marie ενέπνευσε τη «γέννηση» της συγκεκριμένης ημέρας.

Γεννημένη το 1832 στη Βιρτζίνια, η Ann Marie ήταν κοινωνική ακτιβίστριακαι με την  ακούραστη δουλειά της με άλλα μέλη της κοινότητάς της συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και των συνθηκών υγιεινής

Στα χρόνια πριν από τον εμφύλιο πόλεμο στη Δυτική Βιρτζίνια, η Ann Marie βοήθησε να ξεκινήσουν οι “Σύλλογοι Εργασίας για την Μητέρα”, οι οποίοι ιδρύθηκαν για να διδάξουν στις γυναίκες της περιοχής πώς να φροντίζουν σωστά τα παιδιά τους, ενώ συγκέντρωναν χρήματα για φάρμακα και βοήθεια για μητέρες που έπασχαν από φυματίωση.

Κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, οκτώ από τους 12 απογόνους της πέθαναν προτού ενηλικιωθούν,  καθώς έχασε τέσσερα από τα παιδιά της λόγω ασθένειας. Παρά τις προσωπικές της τραγωδίες όμως, η Ann Marie δεν σταμάτησε ποτέ την κοινοτική της υπηρεσία.

Η Ann Marie πέθανε τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου του 1905. Μετά το θάνατό της, η κόρη της Anna Jarvis έθεσε ως αποστολή της να κάνει την Γιορτή της Μητέρας, όχι μόνο μια εκδήλωση για να τιμήσει τη μητέρα της, αλλά και όλες τις μητέρες του κόσμου.

Τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου του 1907, η Άννα πραγματοποίησε ένα μικρό μνημόσυνο για τη μητέρα της στην Επισκοπική Εκκλησία Andrews Methodist στο Grafton, στη Δυτική Βιρτζίνια. Οι παρευρισκόμενοι έλαβαν από ένα λευκό γαρίφαλο, το οποίο ήταν το αγαπημένο λουλούδι της Ann Marie. Η Anna διοργάνωσε και άλλο, ένα χρόνο αργότερα, και αυτό το μνημόσυνο είναι γενικά αποδεκτό ως η πρώτη επίσημη εκδήλωση της Γιορτής της Μητέρας.

Μετά την επιτυχία της πρώτης γιορτής, η Jarvis αποφάσισε να κάνει αγώνα για  να προστεθεί στο εθνικό ημερολόγιο. Υποστηρίζοντας ότι οι αμερικανικές γιορτές ήταν προκατειλημμένες στα ανδρικά επιτεύγματα, ξεκίνησε μια μαζική εκστρατεία στέλνοντας επιστολές σε εφημερίδες και εξέχοντες πολιτικούς προτρέποντας την υιοθέτηση μιας ειδικής ημέρας προς τιμήν της μητέρας. 

Μέχρι το 1912 πολλές πολιτείες, πόλεις και εκκλησίες είχαν υιοθετήσει την Γιορτή της Μητέρας ως ετήσια γιορτή, και η Jarvis είχε ιδρύσει τη Διεθνή Ένωση της Γιορτής της Μητέρας για να βοηθήσει στην προώθηση του σκοπού της.  Η επιμονή της απέδωσε και το 1914 ο Πρόεδρος Woodrow Wilson υπέγραψε έναν νόμο που καθιέρωσε επίσημα τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου ως Γιορτή της Μητέρας και την μετέτρεψε σε εθνική εορτή .

Αλλά η Άννα άρχισε σύντομα να δυσαρεστείται από την εμπορική πτυχή της περίστασης και ήταν περισσότερο αναστατωμένη με τα ανθοπωλεία, που στο μυαλό της είχαν εκμεταλλευτεί τα λευκά γαρίφαλα που είχε μοιράσει για πρώτη φορά ως σύμβολο της μητέρας της.

Η Jarvis κατήγγειλε την εμπορευματοποίηση της γιορτής το 1920  και πέρασε το υπόλοιπο μέρος της ζωής της προσπαθώντας να το αφαιρέσει από το ημερολόγιο, καταδίκασε ανοιχτά την αλλαγή και προέτρεψε τους ανθρώπους να σταματήσουν να αγοράζουν λουλούδια, κάρτες και γλυκά αυτήν την μέρα.

Ξεκίνησε επίσης αμέτρητες αγωγές εναντίον ομάδων που είχαν χρησιμοποιήσει το όνομα της «Γιορτής της Μητέρας», ξοδεύοντας τελικά το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της σε νομικά έξοδα. Η Άννα καταπιάστηκε τόσο πολύ με την μάχη της με αποτέλεσμα το 1944 άγαμη και χωρίς παιδιά και χρήματα, οι φίλοι της φρόντισαν να εισαχθεί σε άσυλο. Πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα, στην ηλικία των 84 ετών. Μέχρι τη στιγμή του θανάτου της η Jarvis είχε αποκηρύξει εντελώς τη γιορτή, και μάλιστα ενεργά άσκησε πιέσεις στην κυβέρνηση για να τη δει να αφαιρείται από το αμερικανικό ημερολόγιο.

Ενώ η ημέρα γιορτάζεται την ίδια πάντα μέρα παγκοσμίως , οι παραδόσεις διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα. Στην Ταϊλάνδη, για παράδειγμα, γιορτάζεται πάντα τον Αύγουστο στα γενέθλια της σημερινής βασίλισσας, Sirikit. Στην Αιθιοπία, οι οικογένειες μαζεύονται κάθε φθινόπωρο για να τραγουδήσουν και να φάνε στο πλαίσιο του Antrosht, μιας πολυήμερης γιορτής που τιμά τη μητρότητα.

Μερικές φορές, υπήρξε επίσης ημερομηνία για την έναρξη πολιτικών ή φεμινιστικών δράσεων. Το 1968, η Coretta Scott King, σύζυγος του Martin Luther Kingτου νεότερου, χρησιμοποίησε τη συγκεκριμένη μέρα για να ξεκινήσει μια διαμαρτυρία  προς υποστήριξη των μειονεκτούντων γυναικών και παιδιών. Στη δεκαετία του 1970, οι γυναικείες ομάδες χρησιμοποίησαν επίσης τη γιορτήσαν μια περίοδο  για να τονίσουν την ανάγκη για ίσα δικαιώματα και πρόσβαση στην παιδική μέριμνα.

Στις ημέρες μας, η Γιορτή της Μητέρας γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο, διατηρώντας τον εμπορικό χαρακτήρα που δεν επιθυμούσε η εμπνεύστρια της αλλά συγχρόνως υπενθυμίζοντας σε όλους το σπουδαίο ρόλο της μάνας.

 Είναι μια καλή αφορμή για να στείλουμε ευχές στις γενναίες γυναίκες που μας έφεραν στη ζωή και να τους προσφέρουμε μια αγκαλιά,  ένα χαμόγελο και γιατί όχι κι ένα λουλούδι.

Χριστοφορίδου Φένια   ΠΗΓΗ αλτ.gr