20 Ιουλίου 1974: «Κανένας δεν ξεχνά – Τίποτα δεν ξεχνιέται»

Γράφει η Αγγελική Αθανασακοπούλου,

Με το πραξικόπημα της Χούντας κατά του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974), δόθηκε στην Τουρκία το πρόσχημα της εισβολής στην Κύπρο.

Επικαλέστηκε την ανάγκη να αποκατασταθεί η συνταγματική νομιμότητα, καθώς ήταν μία από τις Εγγυήτριες Δυνάμεις. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ  έδωσε τη διαταγή της επίθεσης. (https://foundation.parliament.gr/sites/default/files/202008/Chronologio%201974%20small.pdf).

Έτσι, στις 20 Ιουλίου 1974, πραγματοποιήθηκε η τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κυπριακή Δημοκρατία, με την κωδική ονομασία “Αττίλας”, πέντε μέρες μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου που ανέτρεψε τον πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. (https://www.ertnews.gr/anadromes/toyrkiki-eisvoli-stin-kypro-20-ioylioy-1974-3/).

Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, εκφωνήθηκε από το ραδιόφωνο η ανακοίνωση του υπουργού άμυνας για επιστράτευση των πολιτών όπως και το κάλεσμα γιατρών, οδοντιάτρων, νοσοκόμων και άλλων χρήσιμων επαγγελμάτων: 

“Προκήρυξης επιστρατεύσεως εφέδρων αξιωματικών, οπλιτών και γυμναστών ειδικών προσόντων. Κατόπιν αποφάσεως του υπουργικού συμβουλίου, καλούνται υπό τα όπλα έφεδροι αξιωματικοί και οπλίται, όπως και αγύμναστοι χρήσιμων επαγγελμάτων εξ απάσης της επικρατείας της Κύπρου ως κάτωθι. Πρώτον, για γυμνασμένων: άπαντες αξιωματικοί και οπλίται, κλάσεως 1958 και νεότερων, αδιακρίτως γραμμάτων ή μη επί των απολυτηρίων και ανήκοντες εις πεζικών, καταδρομάς 120 ΒΟ και ΕΣΑ, πυροβολικών, τεθωρακισμένα, μηχανικών, διαβιβάσεις, εφοδιασμού, μεταφορών, τεχνικού υλικού, υγειονομικού, ναυτικόν, αεροπορία. Δεύτερον, αγύμναστοι: οιασδήποτε ηλικίας, γιατροί, οδοντίατροι, φαρμακοποιοί, νοσοκόμοι, εις τους οποίους έχει επιδοθεί ή θα επιδοθεί από ενάρξεως της επιστρατεύσεως φύλο ατομικής προσκλήσεως της εθνικής φρουράς. Άπαντες οι ανωτέρω, υποχρεούνται να παρουσιαστώσι δια κατάταξη εις τας μονάδας της εθνικής φρουράς το βραδύτερο εντός δύο ωρών από της κοινοποιήσεως της παρούσης δια ραδιοφώνου, τηλεοράσεως… εξαιρούνται της κατατάξεως και παραμένουν εις τας θέσεις των οι κάτωθι κρατικοί υπάλληλοι εργαζόμενοι εις Αρχήν Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, τμήμα πολιτικής αεροπορίας, τμήμα λιμένων του υπουργείου συγκοινωνιών και έργων, Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, υπουργείο δικαιοσύνης, κεντρικάς αποθήκας, κυβερνητικών τυπογραφιών… Πας όστις δεν ήθελε συμμορφωθεί προς τας διατάξεις της παρούσης προκηρύξεως διαπράττει αδίκημα τιμωρούμενος συμφώνως του άρθρου 22 του περί εθνικής φρουράς νόμου, ο υπουργός εσωτερικών και αμύνης”.

Πλήθος ραδιοφωνικών μηνυμάτων ενθάρρυναν τους πολίτες:

“Ίτε παίδες Ελλήνων. Ο προαιώνιος εχθρός του έθνους και της πίστης μας θέλει να μας σκλαβώσει και πάλι.

Όχι και πάλι όχι! Θα πολεμήσουμε όλοι σαν ένας άνθρωπος, όπωςέκαναν πάντα οι Έλληνες. Νυν υπέρ πάντων ο αγών!”

“Παίρνουμε δύναμη και θάρρος από τη γη που κρύβει τα οστά των πατέρων μας, και με την ελληνική αρετή μας, αυτήν την γη θα την κρατήσουμε λεύτερη.”

“Έλληνες! Σε κάθε ξένη επιβουλή, η απάντησης ήταν πάντοτε όχι! Όχι λέμεν και τώρα στον άνανδρο εισβολέα. Ζήτω το έθνος!”

(https://ktisis.cut.ac.cy/bitstream/10488/12893/1/Maria%20Karaiskou.pdf)

Σύμφωνα με τις αναφορές της ηλεκτρονικής ιστοσελίδας του Υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, η εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974, που παραβίασε κάθε έννοια διεθνούς νομιμότητας και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών οδήγησε στην παράνομη στρατιωτική τουρκική κατοχή ενός ποσοστού μεγαλύτερου του 36% του εδάφους της Κύπρου. Το μέγεθος της τραγωδίας αποτυπώνεται και αριθμητικά με τα παρακάτω δεδομένα:

✓ 162.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν και έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα και μέχρι σήμερα εμποδίζονται από τις κατοχικές αρχές να επιστρέψουν στα σπίτια και στις περιουσίες τους. 

✓ Μέχρι το τέλος του έτους 1975, η συντριπτική πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων που ζούσαν σε περιοχές ελεγχόμενες από την νόμιμη κυβέρνηση, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν, ως αποτέλεσμα της εκβιαστικής πολιτικής της Τουρκίας,  στο υπό τουρκική κατοχή έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

✓ Κατά και μετά την τουρκική εισβολή, χιλιάδες Ελληνοκύπριοι είχαν συλληφθεί και κρατηθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κύπρο από τον Τούρκους στρατιώτες και παραστρατιωτικούς, που ενεργούσαν υπό τις οδηγίες του τουρκικού στρατού. 

✓ πάνω από 2000 αιχμάλωτοι πολέμου είχαν μεταφερθεί παράνομα και κρατηθεί σε  φυλακές στην Τουρκία. Κάποιοι από αυτούς εξακολουθούν να αγνοούνται. Εκατοντάδες άλλοι Ελληνοκύπριοι, τόσο στρατιώτες όσο και πολίτες (περιλαμβανομένων ηλικιωμένων, γυναικών και παιδιών) εξαφανίστηκαν σε περιοχές υπό τουρκική κατοχή και μέχρι σήμερα αγνοείται η τύχη τους. 

✓ Η Τουρκία εφάρμοσε από το 1974 συστηματική πολιτική εποικισμού του κατεχομένου τμήματος της Κύπρου με μαζική μεταφορά πέραν των 160000 Τούρκων εκ Τουρκίας με στόχο την  αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα και  αλλοίωση της πληθυσμιακής ισορροπίας στο νησί .

Η πολιτική αυτή, σε συνδυασμό με την εκδίωξη των Ελληνοκυπρίων κατοίκων της περιοχής, την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς και την παράνομη αλλαγή των γεωγραφικών τοπωνυμίων στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, στοχεύει στην εξάλειψη κάθε  ελληνικού και χριστιανικού στοιχείου που υπήρχε για αιώνες και εν τέλει στην τουρκοποίηση της περιοχής. Στοχεύει επίσης στην αλλαγή του ισοζυγίου δυνάμεων και του κοινωνικού ιστού στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας με την πολιτική της τουρκικής κυβέρνησης.

Με τη μαζική δε μετανάστευση Τουρκοκυπρίων από τις κατεχόμενες περιοχές, ο ολικός αριθμός των Τούρκων στρατιωτών και εποίκων είναι τώρα μεγαλύτερος από τους εναπομείναντες Τουρκοκύπριους 

(https://mfa.gov.cy/el/turkish-military-invasion-and-occupation.html).