15 Σεπτεμβρίου: Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας
Η ΔιεθνήςΗμέρα Δημοκρατίας εορτάζεταικάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου με πρωτοβουλία της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης (IPU) από το 1997, ενώ από το 2007 υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Στη χώρα μας, η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας γιορτάζεται από το 2008 σε όλα σχολεία, με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας. Η Δημοκρατία σε όλες τις εκφάνσεις της, από την Αρχαία Αθήνα έως τη σύγχρονη εποχή, όπου συνεχώς διευρύνεται γεωγραφικά, είναι το πιο συμμετοχικό πολίτευμα που γνώρισε η ανθρωπότητα.
Σκοπόςτου εορτασμού της συγκεκριμένης Ημέρας είναι η ανάδειξη των αξιών, που αντιπροσωπεύει η Δημοκρατία, αλλά και η υπογράμμιση της σπουδαιότητάς της για όλο τον κόσμο. Η Διεθνής Ημέρα της Δημοκρατίας παρέχει μια ευκαιρία για ανασκόπηση της κατάστασης της δημοκρατίας στον κόσμο.
Η Δημοκρατία είναι τόσο μια διαδικασία όσο και ένας στόχος, και μόνο με την πλήρη συμμετοχή και υποστήριξη της Διεθνούς Κοινότητας, των Εθνικών Διοικητικών Οργάνων, της Κοινωνίας των Πολιτών και των Ατόμων, το ιδανικό της Δημοκρατίας μπορεί να γίνει πραγματικότητα, για να το απολαύσουν όλοι, παντού
Οι αξίες της ελευθερίας, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η αρχή της διεξαγωγής περιοδικών και πραγματικών εκλογών με καθολική ψηφοφορία είναι βασικά στοιχεία της Δημοκρατίας. Με τη σειρά της, η Δημοκρατία παρέχει το φυσικό περιβάλλον για την προστασία και την αποτελεσματική υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτές οι αξίες ενσωματώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αναπτύσσονται περαιτέρω στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Πολιτικά και Πολιτικά Δικαιώματα , το οποίο κατοχυρώνει πλήθος πολιτικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών που στηρίζουν σημαντικέςδημοκρατίες.
Παρόλο που ο Καταστατικός Χάρτης των ΗνωμένωνΕθνών δεν αναφέρει τη λέξη «Δημοκρατία», αρχίζει με τις λέξεις: «Εμείς, οι λαοί». Αυτές αντανακλούν τη θεμελιώδη αρχή τηςΔημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία η βούληση των ανθρώπων αποτελεί την πηγή της νομιμότητας των κυρίαρχων κρατών και συνεπώς των Ηνωμένων Εθνώνστο σύνολό τους.
Η σχέση μεταξύ Δημοκρατίας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτυπώνεται στο άρθρο 21 (3) της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο αναφέρει: «Η βούληση του λαού θα είναι η βάση της εξουσίας της κυβέρνησης. αυτή η βούληση εκφράζεται σε περιοδικές και γνήσιες εκλογές που θα διεξάγονται με καθολική και ισότιμη ψηφοφορία και θα διεξάγονται με μυστική ψηφοφορία ή μεισοδύναμες διαδικασίες δωρεάν ψηφοφορίας. »
Η Δημοκρατία είναι ένα καθολικά αναγνωρισμένο ιδανικό και είναι μία από τις βασικές αξίες και αρχές των Ηνωμένων Εθνών. Η Δημοκρατία παρέχει ένα περιβάλλον, για την προστασία και την αποτελεσματική υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ΟΗΕ προωθεί τη χρηστή διακυβέρνηση, παρακολουθεί τις εκλογές, στηρίζει την κοινωνία των πολιτών για την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και της λογοδοσίας, διασφαλίζει τον αυτοπροσδιορισμό στις αποαποικισμένες χώρες και βοηθά στη σύνταξη νέων συντάξεων σε έθνη μετά τη σύγκρουση. Στον 21ο αιώνα η έννοια της δημοκρατίας έχει αμφισβητηθεί ιδιαίτερα. Η κυριαρχία των ΜΜΕ θέτει αμφιβολίες σχετικά με το αν τελικά υπάρχει αληθινή δημοκρατία που πηγάζει από τη δύναμηκαι τη φωνή του λαού ή δημοκρατία των Μέσων που φαίνεται να παρουσιάζει μια επίπλαστη δημοκρατία, η οποία κατά βάθος συγκαλύπτει έντονη χειραγώγηση και προσανατολισμό.
Η συγκεκριμένη μέρα δεν πρέπει να θέτει υπό αμφισβήτηση την έννοια της δημοκρατίας. Δημοκρατία υπάρχει στην ελευθερία να είμαστε ελεύθεροι, να σκεφτόμαστε ελεύθερα, να μιλάμε ελεύθερα. Μπορεί όμως να σταθεί η αφορμή να αξιολογήσουμε την έννοια και την ουσία της δημοκρατίας του αιώνα μας. Ως πολίτες ενός δημοκρατικού κράτους και ως απόγονοι του λαού, που γέννησε το πολίτευμα αυτό οφείλουμε να γνωρίζουμε και να γιορτάζουμε κάθε χρόνο την Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας. Πολύ περισσότερο, οφείλουμε να αγωνιζόμαστε καθημερινά για τη διατήρηση της δημοκρατίας στη χώρα μας και τη διάδοσή της και σε άλλες.
Η Διακοινοβουλευτική Ένωση (IPU) καλεί κάθε χρόνο τα κράτη – μέλη της, να συμμετάσχουν στον εορτασμό της συγκεκριμένης ημέρας, καθώς αποτελεί ευκαιρία για προβληματισμό σχετικά με το νόημα και τη σημασία της δημοκρατίας και ταυτόχρονα για ενθάρρυνση του διαλόγου μεταξύ Κοινοβουλίων και πολιτών, ιδιαίτερα των νέων.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι και τα Ηνωμένα Έθνη υλοποιούν δράσεις για τη Δημοκρατία και τη Διακυβέρνηση, μεταξύ άλλων, μέσω του Προγράμματος του ΟΗΕ για την Ανάπτυξη (UNDP), του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τη Δημοκρατία (UNDF) και της Ύπατης Αρμοστείας των ΗνωμένωνΕθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR). Οιδράσεις αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του έργου του ΟΗΕ για την προώθηση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Ανάπτυξης, της Ειρήνης και της Ασφάλειας για όλους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν :
- Την παροχή βοήθειας σε κοινοβούλια και οργανισμούς τοπικούς αυτοδιοίκησης, προκειμένου να ενισχύσουν τον έλεγχο προς την κεντρική εξουσία .
- Την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, με την ενίσχυση της αμεροληψίας και της αποτελεσματικότητας των εθνικών μηχανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των δικαστικών συστημάτων,
- Τη διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της πρόσβασης στην πληροφόρηση, μέσα από την ενίσχυση της νομοθεσίας και του ρόλου των μέσων μαζικής ενημέρωσης,
- Εκλογική αρωγή και μακροπρόθεσμη στήριξη στους φορείς διεξαγωγής εκλογών,
- Την προαγωγή της πολιτικής χειραφέτησης των γυναικών.
Η Διεθνής Ημέρα της Δημοκρατίας δίνει μια ευκαιρία σε όλους, για την επισκόπηση της κατάστασης της Δημοκρατίας στον κόσμο.
Η Δημοκρατία είναι ταυτόχρονα διαδικασία. Μόνο με την πλήρη συμμετοχή και στήριξη της διεθνούς κοινότητας, των εθνικών κυβερνήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και των πολιτών, θα γίνει δυνατή η πραγμάτωση του ιδεώδους της Δημοκρατίας ώστε να την απολαμβάνουν όλοι και παντού.
Πηγές: https://www.pagenews.gr https://www.neolaia.gr https://www.un.org https://citycampus.gr https://unric.org
Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠέΖΟ γράφουν οι: Κωνσταντίνα Κίτσου – Μαρίνα Γιατρά
