Τα μέτρα δεν εξασφαλίζουν από τον κίνδυνο ενός ξεσπάσματος της COVID-19

Μπορεί οι αθλητές που προετοιμάζονται επί χρόνια για το μεγάλο αθλητικό γεγονός, αλλά και πολλοί φίλαθλοι σε όλο τον κόσμο να προσμένουν με αγωνία τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι εξασφαλισμένη η διεξαγωγή τους εν μέσω πανδημίας χωρίς επιπτώσεις, τόσο για τους χιλιάδες ανθρώπους που θα συμμετέχουν σε αυτούς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (αθλητές, προπονητές, μέλη αποστολών, εργαζόμενοι, εθελοντές), όσο και για τους κατοίκους της ιαπωνικής πρωτεύουσας. Παρότι οι αγώνες αναβλήθηκαν πέρσι λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19 σε όλο τον κόσμο, φέτος πραγματοποιούνται με άνοδο κρουσμάτων στη χώρα και διεθνώς και με το ιδιαίτερα μεταδοτικό στέλεχος «Δέλτα» του κορονοϊού να σαρώνει, ιδιαίτερα τις νεότερες ηλικίες.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν πραγματοποιούνται με βάση το διακηρυττόμενο ολυμπιακό πνεύμα, αλλά στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του αθλητισμού ως μιας ακόμη «βιομηχανίας», πλάι στη «βιομηχανία» του πολιτισμού και γενικότερα της αντιμετώπισης τομέων δραστηριότητας που είναι αναγκαίοι για την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου ως μιας ακόμη πηγής κέρδους για το κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ασφαλιστικές εταιρείες άσκησαν μεγάλες πιέσεις ενάντια στο ενδεχόμενο νέας αναβολής, που θα σήμαινε ουσιαστικά ματαίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020. Η απαγόρευση της παρουσίας ξένων φιλάθλων, την οποία υποχρεώθηκαν να επιβάλουν ιαπωνική κυβέρνηση και Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ), δημιουργεί από μόνη της τεράστιο κενό στα προσδοκώμενα έσοδα, δυσαρεστώντας ιδιαίτερα τα μεγάλα ξενοδοχεία και τις αεροπορικές εταιρείες.

Ανεμβολίαστοι

Τα μέτρα που έχουν ανακοινώσει οι διοργανωτές και η ΔΟΕ, όπως η διεξαγωγή των αγώνων χωρίς θεατές (στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων πριν λίγες μέρες λόγω απότομης αύξησης των κρουσμάτων), οι γνωστές οδηγίες για κοινωνικές αποστάσεις και οι έλεγχοι των αθλητών με μοριακά και ράπιντ τεστ, δεν θεωρούνται επαρκή από πολλούς ειδικούς, ιδιαίτερα απέναντι στο στέλεχος «Δέλτα» και σε μια χώρα που έχει εμβολιαστεί πλήρως μόλις το 17% του πληθυσμού. Η διαχείριση του εμβολιασμού και των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας, ανεξάρτητα από επιμέρους διαφορές, έχει σε όλο τον κόσμο κοινό παρονομαστή: Τον καπιταλισμό, που διαχειρίζεται την πανδημία με κριτήριο τα κέρδη του κεφαλαίου και γι’ αυτό τη διαχειρίζεται αλλοπρόσαλλα και με παλινωδίες, που δεν δημιουργούν εμπιστοσύνη και σιγουριά στον λαό. Που δεν προσφέρει επαρκή δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ικανή να εξηγήσει και να πείσει για τον εμβολιασμό. Που ακολουθεί τις επιστημονικές προτροπές μόνο όποτε βολεύει κι άλλοτε τις «διαμορφώνει», τις παρακάμπτει ή παρουσιάζει άλλες ανύπαρκτες, αδιαφορώντας για την υγεία των ανθρώπων της δουλειάς, των νέων και των απόμαχων, ώστε να ‘χει να δίνει περισσότερα στο κεφάλαιο. Ετσι εξηγείται πώς ένα από τα πιο προηγμένα κράτη, ένα ιμπεριαλιστικό κέντρο, δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει ούτε το 20% στο ποσοστό πλήρους εμβολιασμού.

Ηδη, αρκετοί αθλητές έχουν βγει θετικοί στην COVID-19 μετά την άφιξή τους στην Ιαπωνία, δημιουργώντας ανησυχίες για πιθανό ξέσπασμα της πανδημίας. Πρόσφατα η Ενωση Γιατρών του Τόκιο, που εκπροσωπεί 6.000 γιατρούς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, απηύθυνε δημόσια έκκληση για ακύρωση των Αγώνων, . προειδοποιώντας ότι τα νοσοκομεία της πόλης έχουν ξεπεράσει τις δυνατότητές τους στην περίθαλψη ασθενών, πριν ακόμη αρχίσουν οι αγώνες. Και πάλι η Ιαπωνία δεν διαφέρει πολύ στα ζητήματα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και Δημόσιας Υγείας από χώρες όπως η Ελλάδα.

Ιδιαιτερότητες

Ειδικοί επισημαίνουν ιδιαίτερους κινδύνους μετάδοσης του ιού σε ξεχωριστά αθλήματα και χώρους, τη ζωή στο «Ολυμπιακό Χωριό» και τις μολύνσεις από την ευρύτερη κοινότητα, θεωρώντας ανεπαρκή τα μέτρα της ΔΟΕ και πιθανή την εμφάνιση θυλάκων έξαρσης της COVID-19. Οταν πρόκειται για μετάδοση ιού του αναπνευστικού που διαδίδεται μέσω ρευστών, σταγονιδίων και αεροζόλ, κάθε άθλημα έχει διαφορετική επικινδυνότητα.

Ο διευθυντής του Κέντρου Μολυσματικών Ασθενειών στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα, Μάικλ Οστερχολμ, σε επιστημονική δημοσίευση μαζί με συναδέλφους του ζήτησε να υπάρχει διαστρωματωμένη προσέγγιση του κινδύνου. Αθλήματα που διεξάγονται σε ανοιχτό χώρο, όπως η ιστιοπλοΐα, η τοξοβολία, η ιππασία είναι χαμηλού κινδύνου. Μέσου κινδύνου χαρακτήρισε τα αθλήματα που πραγματοποιούνται μεν σε ανοιχτό χώρο, αλλά προϋποθέτουν στενή επαφή, όπως το χόκεϊ, το ποδόσφαιρο κ.τ.λ. Υψηλού κινδύνου θεωρεί τα αθλητικά γεγονότα που διεξάγονται σε κλειστό χώρο και προϋποθέτουν στενή επαφή, όπως η πυγμαχία και η πάλη. Κάποια άλλα αθλήματα, όπως του υγρού στίβου, βρίσκονται στην «γκρίζα ζώνη», κατά την Ανι Σπάροου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Μάουντ Σινάι, με πιο επικίνδυνες τις σκυταλοδρομίες και το πόλο.

Ο Μπράιαν Μακλόσκι, πρόεδρος μιας επιτροπής ειδικών που συμβουλεύει τη ΔΟΕ για μέτρα ενάντια στην πανδημία, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις για μετάδοση του κορονοϊού από τον επαγγελματικό αθλητισμό. Ο Οστερχολμ διαφωνεί κάθετα με αυτή την εκτίμηση, καθώς υπάρχουν πολλά στοιχεία για το αντίθετο. Μια έξαρση κρουσμάτων τον Απρίλη στη Μινεσότα τροφοδοτήθηκε κατά ένα μέρος από αθλητικούς αγώνες των σχολείων της περιοχής. Πιο πρόσφατα, μια άλλη αθλητική εκδήλωση στην Οκλαχόμα ενοχοποιήθηκε για ένα ξέσπασμα κρουσμάτων του στελέχους «Δέλτα». Ο Οστερχολμ τονίζει ότι ο χαρακτηρισμός αθλημάτων ως χαμηλού κινδύνου μετάδοσης αγνοεί τους κινδύνους που ελλοχεύουν εκτός της ίδιας της διαγωνιστικής διαδικασίας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν είναι μόνο ένα αθλητικό γεγονός.Στην κατηφόρα

Τα προβλεπόμενα μέτρα για τους αγώνες του Τόκιο δεν καλύπτουν έναν πολύ σημαντικό τομέα, αυτόν του εξαερισμού των χώρων. Ο Οστερχολμ παρομοιάζει τη μετάδοση μέσω αεροζόλ (έναν από τους κύριους τρόπους μετάδοσης του κορονοϊού) με τη μυρωδιά του τσιγάρου: Αν κάποιος καπνίζει σε ένα δωμάτιο, οι άλλοι μπορούν να μυρίσουν τον καπνό, είτε υπάρχουν διαχωριστικά πλεξιγκλάς ανάμεσά τους, είτε ακόμη κι αν ο καπνιστής έχει βγει από το δωμάτιο. Η ΔΟΕ δεν έχει κάποια πρόβλεψη για τον εξαερισμό και το θερμό καλοκαίρι στην Ιαπωνία δεν ευνοεί το άνοιγμα των παραθύρων.

Αν και μεγάλο μέρος των αθλητών που θα συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες, όπως και των συνοδών τους, προπονητών κ.τ.λ. θα είναι εμβολιασμένο, αυτό δεν ισχύει για το προσωπικό υποστήριξης των αγωνιστικών χώρων, τους εργαζόμενους στη σίτιση των συμμετεχόντων στους αγώνες, τους εργαζόμενους στην καθαριότητα των χώρων. Ούτε προβλέπεται γι’ αυτούς τους ανθρώπους ο συχνός έλεγχος για COVID-19, που προβλέπεται για τους αθλητές. Δεν προβλέπεται ούτε η γενετική ανάλυση των στελεχών κορονοϊού που θα βρεθούν σε συμμετέχοντες στους αγώνες και η οποία βοηθά στην καλύτερη και εγκαιρότερη ιχνηλάτηση. Ο εμβολιασμός της πλειονότητας των αθλητών δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνουν οι ίδιοι φορείς μετάδοσης του ιού σε ανεμβολίαστους.

Οταν εμφανιστούν πολλά κρούσματα σε αθλητές, αυτά πιθανότατα θα αφορούν κυρίως αθλητές και συνοδούς από χώρες με πολύ μικρό ποσοστό εμβολιασμού, όπως χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Τότε, βέβαια, η ισότητα που επαγγέλλονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα πάει περίπατο. Οπως επισημαίνει ο επιδημιολόγος Πίτερ Τσιν-Χονγκ, οι αγώνες του Τόκιο ίσως αποτελέσουν όχι μόνο εκδήλωση υπερμετάδοσης του κορονοϊού σε μια χώρα, όπως η Ιαπωνία, με χαμηλό ποσοστό εμβολιασμένων, αλλά και εκδήλωση παγκόσμιας υπερμετάδοσης, όταν οι αθλητές επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Μονοπώλια – χορηγοί, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και …λοιποί συγγενείς έσπρωξαν τους ολυμπιακούς δακτυλίους στην κατηφόρα.

Ας ελπίσουμε ότι δεν θα παρασύρουν πολλούς στην πορεία τους, σε καιρό έξαρσης της πανδημίας.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ

Πηγή: «Scientific American»