Ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης -Διαβάζω
Στον εθνικό ξεσηκωμό του 1821 μεγάλος και σημαντικός ήταν ο ρόλος των γυναικών με την ηρωική συμμετοχή τους. Οι γυναίκες δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο μόνο κατά την διάρκεια του ξεσηκωμού αλλά και όλη την προηγούμενη περίοδο. Αγωνίστηκαν ισάξια με του άντρες όταν χρειάστηκε την ώρα της Επανάστασης.
Ανάμεσά τους η Μπουμπουλίνα, η Μαντώ Μαυρογένους, η Μόσχω Τζαβέλα, οι Μανιάτισσες Σταυριάνα Σάβαινα & Πανωραία Βοζίκη, η Δόμνα Βισβίζη από τη Θράκη, η Γκούραινα, οι Σουλιώτισσες, οι Μεσολογγίτισσες , οι Κρητικές επέδειξαν απαράμιλλη ανδρεία και ανέπτυξαν ηρωικό ήθος. Ας γνωρίσουμε κάποιες από αυτές!!!!
- Μαντώ Μαυρογένους – ΝΙΚΟΛΑΚΗ-ΚΑΛΑΜΑΡΗ ΕΙΡΗΝΗ – εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
Η Περεζιά, η πιστή παραμάνα της Μαντώς, της «Ηρωίδας της Μυκόνου», απογόνου της ένδοξης οικογένειας των Μαυρογένη, αφηγείται τη συναρπαστική ζωή της κυράς της. Μας οδηγεί σε ένα ταξίδι στους δρόμους της Ιστορίας και του θρύλου, πλημμυρισμένο με εικόνες και αποκαλύψεις που συγκλονίζουν.
Η ωραία Μαντώ, γεννημένη το 1796 και γαλουχημένη με τις αρχές της προόδου και της ελευθερίας, ξεκινά από τη μακρινή Τεργέστη και φτάνει στο νησί της, τη Μύκονο, με το όραμα μιας αναγεννημένης Ελλάδας. Μεγαλόπρεπη και ηγεμονική, προχωράει βαθιά στην περιοχή του οράματός της, οδηγημένη από τη φλογερή αγάπη της για την πατρίδα. Επιλέγει συνειδητά τη θυσία και γίνεται ολοκαύτωμα για τη λευτεριά του έθνους. Ο μεγάλος της έρωτας για τον Δημήτριο Υψηλάντη σημαδεύει βαθιά τη ζωή της. Η ίδια απομένει προδομένη, με την πικρή γεύση του κατατρεγμού, μέσα σε μια ανελέητη ερημιά και στέρηση, ενώ η φήμη της ξεπερνά τα σύνορα της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας.
Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει, ο θρύλος τηςηρωίδας, χέρι χέρι με την αλήθεια, δεν έχει διαλυθεί. Παραμένει και ακτινοβολεί πλάι στους μεγάλους θρύλους του ’21. Η Μαντώ Μαυρογένους, φεύγοντας από τη ζωή, μας άφησε κάτι πολύ ακριβό: το πέρασμά της! Ένα συναρπαστικό ιστορικό μυθιστόρημα που ζωντανεύει στο χαρτί μια αξέχαστη ηρωίδα της ελληνικής ανεξαρτησίας.
2. Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα – Ελένης Κεκροπούλου – Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα γεννήθηκε το 1771 σε μια υγρή φυλακή της Κωνσταντινούπολης. Μεγάλωσε μέσα στα πλούτη, στις Σπέτσες. Δεκαεπτά ετών παντρεύτηκε τον πλούσιο καπετάνιο Δημήτρη Γιάννουζα αλλά σύντομα έμεινε χήρα. Ο δεύτερος άνδρας της, ο Δημήτριος Μπούμπουλης, την λάτρεψε και της έμαθε ν’ αγαπά τη θάλασσα και την ριψοκίνδυνη ζωή. Πάμπλουτη και δυναμική, αγαπήθηκε και μισήθηκε όσο καμμιά άλλη Ελληνίδα στην εποχή της. Η φήμη της ξεπέρασε τα σύνορα της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας κι οι εφημερίδες της Ευρώπης εικόνιζαν σκίτσα της. Ο τσάρος της πρόσφερε την προστασία του όταν η Υψηλή Πύλη την κυνήγησε. Η πανίσχυρη βαλιδέ-σουλτάνα, μητέρα του Μαχμούτ Β΄ της χάρισε την εύνοιά της κι η Ιστορία της χάρισε μια περίοπτη θέση στις σελίδες της. Όλη η ιστορία της γυναίκας που αγάπησε, αγαπήθηκε με πάθος και αγωνίστηκε για τη λευτεριά της Ελλάδας.
3. Μ’ ενάντιους ανέμους – Η ζωή και ο αγώνας της Θρακιώτισσας καπετάνισσας Δόμνας Βισβίζη – Άννα Γκέρτσου – Σαρρή- Εκδόσεις Πατάκη
Η Δόμνα Βισβίζη είναιμια αρχόντισσα από τη Θράκη, που η μοίρα τής επιφυλάσσει έναν ξεχωριστό ρόλο στον Ξεσηκωμό του ’21. Μόλις ξεσπάει η επανάσταση, ο άντρας της, ο Αντώνης Βισβίζης, σαλπάρει με το νιόχτιστο μπρίκι του για να δώσει το δικό του παρών στον Αγώνα. Η Δόμνα τον ακολουθεί μαζί με τα τέσσερα παιδιά τους. Θα μοιραστούν μάχες και μπλόκα. Θα πανηγυρίσουν νίκες. Θα γευτούν πίκρες. Ο ξαφνικός –και μυστηριώδης– θάνατος του καπετάν Αντώνη θα την αναγκάσει να συνεχίσει τον αγώνα μόνη της. Θ’ αναδειχθεί σε «ατρόμητη καπετάνισσα». Σύντροφοι στον Αγώνα που σημαδεύουν τη ζωή της, μα και τη μοίρα του έθνους, ο ονειροπόλος Εμμανουήλ Παπάς, ο αμφιλεγόμενος Ανδρούτσος, ο ανιδιοτελής Νικηταράς, ο φωτισμένος Καΐρης. Και στα μετόπισθεν,οι γυναίκες. Αυτές που δίνουν τις δικές τους μάχες: η διανοούμενη Ευανθία Καΐρη, η δυναμική Αγγελίνα, οι «αιχμάλωτες», οι ανώνυμες. Στο γέρμα της ζωής της, μετά από περιπλανήσεις και περιπέτειες, παραγκωνισμένη και ξεχασμένη, θα κάνει τον απολογισμό της. Πιο πολλές οι πίκρες; Εκείνη θα κρατήσει τις όμορφες μνήμες. Της γενέθλιας γης και του άντρα που αγάπησε. Των οραμάτων, έστω ανολοκλήρωτων. Των φίλων που της παραστάθηκαν – δυνάμεις που τη στήριξαν όταν είχε να παλέψει μ’ ενάντιους ανέμους.
Η αφήγηση της Δόμνας Βισβίζη είναι ένα οδοιπορικό στην αθέατη πλευρά του ’21.
4. Η ΓΚΟΥΡΑΙΝΑ – ΕΥΓΕΝΙΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ – Εκδόσεις Καλλίγραφος
Γυναικεία μορφή του ’21, σύζυγος του στρατηγού Γιάννη Γκούρα.
Στην εποχή της ήταν γνωστή ως Γκούραινα ή Νταλιάνα, επειδή ήταν υψηλόσωμη και ωραία (νταλιάνι, το μακρύ καριοφίλι και κατ’ επέκταση νταλιάνα, η ψηλή και όμορφη γυναίκα). Ήταν κόρη του κοτσαμπάση του Λιδωρικίου Αναγνώστη Λιδωρίκη και αδελφή του αγωνιστή και πολιτικού Αναστάση Λιδωρίκη. Στις 23 Φεβρουαρίου 1823 παντρεύτηκε το πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γιάννη Γκούρα, που είχε διακριθεί ιδιαίτερα στη μάχη της Γραβιάς και τώρα ήταν φρούραρχος Αθηνών.
5. Οι αγωνίστριες του ’21– Πρασσά Αννίτα – Εκδόσεις Περισκόπιο
H Επανάσταση του 1821 ανέδειξε σημαντικές γυναικείες μορφές, οι οποίες ξεχώρισαν από την ανωνυμία. Ισάξιες με τους άνδρες αγωνιστές, διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις της ηρωικής, αλλά και ταραγμένης εκείνης εποχής. Οι γυναίκες αυτές τίμησαν το φύλο τους δίνοντας μαθήματα φιλοπατρίας και αγωνιστικότητας, θάρρους και τόλμης, αυτοθυσίας και αυταπάρνησης. Mέσα από τις σελίδες του νέου και πλούσια εικονογραφημένου βιβλίου της σειράς Μεγάλες Μορφές του Παρελθόντος, ο αναγνώστης θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει μερικές από τις «επώνυμες» και«διάσημες» γυναικείες μορφές του Εικοσιένα: Tη δυναμική και αγέρωχη καπετάνισσα Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, τη Σπετσιώτισσα Κυρά, που χάρη στις ικανότητές της κατάφερε να διακριθεί ανάμεσα στους άνδρες της εποχής της και να συμμετάσχει ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις. Tην καπετάνισσα Δόμνα Βισβίζη, από την Αίνοτης Θράκης, που επιβιβάστηκε στο πλοίο του συζύγου της μαζί με τα πέντε ανήλικα παιδιά τους και μετά τον θάνατό του πήρε η ίδια το τιμόνι, συμμετέχοντας στον ναυτικό αγώνα. Tη ρομαντική, εύθραυστη και λυγερόκορμη Μαντώ Μαυρογένους, μεγαλωμένη με ευρωπαϊκή παιδεία και οικονομική άνεση, που έζησε πέρα από τα στερεότυπα της εποχής της. Αφιέρωσε όλη της την περιουσία στον Αγώνα, για να μείνει στο τέλος πάμπτωχη και μόνη. Tη λόγια γυναίκα του Αγώνα και σεβάσμια μορφή Ευανθία Καΐρη που δεν έλαβε μέρος στα πεδία των μαχών, αλλά πρόσφερε τα μέγιστα με την γραφίδα της, διαμαρτυρόμενη για την ανοχή των Μεγάλων Δυνάμεων στις οδύνες των συμπατριωτών της. Tα αποκαλυπτικά κείμενα του συναρπαστικού αυτού βιβλίου, επιχειρούν αφενός να αφηγηθούν τη ζωή των συγκεκριμένων προσώπων, κυρίως όμως να αναδείξουν τις συνθήκες και τα ήθη της εποχής που διαμόρφωσαν το μαχητικό πνεύμα, τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των γυναικών του Εικοσιένα.
Πηγή: Εκδόσεις Πατάκη , Εκδόσεις Περισκόπιο, Εκδόσεις Κέδρος, Εκδόσεις Ωκεανός, Εκδόσεις Καλλίγραφος
Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠέΖο:
Τέλιου Βάσω
Επιμέλεια: Ντάβαρης Παναγιώτης
