Φρίντα Κάλο (6/7/1907 – 13/7/1954)
«Σαν κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα», έτσι χαρακτήριζε ο περίφημος γάλλος σουρεαλιστής Αντρέ Μπρετόν την τέχνη της Κάλο.
Η Φρίντα Κάλο ήταν Μεξικάνα ζωγράφος. Στη ζωγραφική της κυριαρχούν τα έντονα χρώματα. Το στυλ που χρησιμοποιεί φαίνεται επηρεασμένο από τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στο Μεξικό αλλά φαίνεται να έχει δεχτεί και επίδραση Ευρωπαϊκών ρευμάτων στα οποία συμπεριλαμβάνονται ο Ρεαλισμός, ο Συμβολισμός και ο Υπερρεαλισμός. Αρκετά έργα της είναι αυτοπροσωπογραφίες, μέσα από τις οποίες εκφράζεται ο προσωπικός πόνος και η σεξουαλικότητά της.
Ο πατέρας της ήταν Γερμανός με Ουγγρικές ρίζες και η μητέρα της Ισπανίδα με ρίζες από τους ιθαγενείς της περιοχής.
Από μικρή προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα που της άφησε μια μικρή αναπηρία στο πόδι. Η Κάλο ήταν δεμένη περισσότερο με τον πατέρα, που ήταν επαγγελματίας φωτογράφος και συχνά τον βοηθούσε στο στούντιο, όπου απέκτησε την οξεία ματιά για την λεπτομέρεια.
Το1922 εισήλθε στο Εθνικό Προπαρασκευαστικό Σχολείο της Πόλης του Μεξικού με σκοπό να σπουδάσει ιατρική . Εκεί συνάντησε για πρώτη φορά τον Ντιέγκο Ριβέρα,ο οποίος ζωγράφιζε μια μεγάλη τοιχογραφία στο αμφιθέατρο της σχολής.
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1925, η Φρίντα Κάλο έπεσε θύμα τροχαίου ατυχήματος που καθόρισε τη ζωή της. Οι γιατροί είπαν πως έπρεπε να περάσει μια ήρεμη ζωή. Το 1926 μετά από πολλή προσπάθεια και καθηλωμένη στο κρεβάτι, η Κάλο έφτιαξε την αυτοπροσωπογραφία της.
Η εντολή του γιατρού προς εκείνη ήταν μία και ακουγόταν σταθερά. Δεν έπρεπε να καταβάλει καμία προσπάθεια. Η Φρίντα δεν μπορούσε να ανεχτεί το απόλυτο «λευκό»του υλικού που περιέβαλλε το σώμα της.
Τότε ήταν που ανακάλυψε την αγάπη της για τη ζωγραφική, αφού καθηλωμένη για μήνες η τέχνη ήταν η μόνη της παρηγοριά. Μάλιστα, η ίδια είχε δηλώσει: <<Το ατύχημα και η μοναχική περίοδος της ανάρρωσης με έκανε να θέλω να ξεκινήσω ξανά από την αρχή, να ζωγραφίσω πράγματα ακριβώς όπως τα βλέπω με τα δικά μου μάτια και τίποτα περισσότερο>>.
Έτσι,άρχισε να ζωγραφίζει άτομα του περίγυρού της, όπως την οικογένεια και τους συμμαθητές της, αλλά και να εξερευνά την ταυτότητα της μέσα από την τέχνη της. Όταν γνώρισε το διάσημο καλλιτέχνη και μετέπειτα σύζυγο της Ντιέγκο Ριβέρα είχε ήδη δημιουργήσει έργα ενός «αυθεντικού καλλιτέχνη», σύμφωνα με τον Ριβέρα.
Η Φρίντα κατάφερε να μετατρέψει τον πόνο σε πάθος της, που αποτύπωνε πάνω στον καμβά. Μπορεί ο πόνος να είναι βασικό θέμα στα έργα της, το βλέμμα της όμως παραμένει δυναμικό και εκείνη ανυπότακτη. Σε μία κοινωνία που θεωρεί τις γυναίκες θύματα, η Φρίντα αποδεικνύει ότι ο πόνος είναι μέρος της ζωής, που όμως δεν μας ορίζει, ενώ όπως έλεγε <<μπορούμε να αντέξουμε περισσότερα από όσα νομίζουμε>>. Η Φρίντα Κάλο από την αρχή απομακρύνθηκε από την παραδοσιακή απεικόνιση του γυναικείου σώματος και της θηλυκότητας στην τέχνη. Αντιθέτως, επέλεξε να ζωγραφίζει την ωμή πραγματικότητα των γυναικών σε όλο τον κόσμο.
Μέσα από την τέχνη της εξέφρασε εμπειρίες που είχε ζήσει η ίδια με ρεαλιστικό τρόπο,ακόμα κι αν αποτελούσαν θέματα-ταμπού για την εποχή. Στους πίνακες της βλέπουμε εκτρώσεις, αποβολές, γέννες, θηλασμό και πολλές ακόμα εμπειρίες που άλλοι καλλιτέχνες συνήθως δεν τολμούν να «ακουμπήσουν».
Τα γυναικεία σώματα στα έργα της ήταν ρεαλιστικά και ποτέ ωραιοποιημένα για να ικανοποιήσουν τον θεατή. Μπορεί πολλές φορές οι πίνακες της να σοκάρουν ή και να φέρνουν σε δύσκολη θέση. Παράλληλα, όμως, μας φέρνουν αντιμέτωπους με την πραγματικότητα των γυναικών και την κοινή εμπειρία του τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Η Φρίντα Κάλο, ήταν μία από τις πιο σημαντικές ζωγράφους του 20ου αιώνα και σίγουρα μία από τις διάσημες φυσιογνωμίες στον κόσμο. Με την τέχνη της εξερεύνησε ζητήματα, όπως είναι η ταυτότητα, το φύλο, οι κοινωνικές τάξεις, η φυλή, η αποικιοκρατία και πολλά άλλα ζητήματα που μας απασχολούν μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, με τη ζωή της αμφισβήτησε τα στερεότυπα και τα «πρέπει» της εποχής και έζησε ελεύθερη, χωρίς συμβιβασμούς, μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής της.
«Τίποτε δεν αξίζει περισσότερο από το γέλιο. Είναι δύναμη το να μπορείς να γελάς, να αφήνεις τον εαυτό σου να νιώθει ελαφρύς. Η τραγωδία είναι το πιο γελοίο πράγμα. Όσο για τη φημισμένη φυσιογνωμία της, η Φρίντα παραμένει διάσημη για την άρνηση της να «κρύψει» τα πιο «αντρικά» χαρακτηριστικά της, όπως το γνωστό μονόφρυδό της,αλλά και το μουστάκι της. Μάλιστα, στις αυτοπροσωπογραφίες της τόνιζε τα χαρακτηριστικά αυτά, ενώ στο ημερολόγιο της έγραφε: «Το πιο σημαντικό μέρος του σώματος είναι το μυαλό. Από το πρόσωπο μου μ’ αρέσουν τα φρύδια και τα μάτια μου.»
Πηγή: https://www.sansimera.gr/ – https://www.monopoli.gr/
Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠέΖΟ:
Κωνσταντίνα Κίτσου – Μαρίνα Γιατρά
