Το δημόσιο σχολείο & η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής συνείδησης: Πρόκληση και στοίχημα για την εποχή μας
Γράφει η Αγγελική Αθανασακοπούλου
Τα σχολεία δεν είναι ένας χώρος που οι μαθητές μπορούν να αντλήσουν μόνο πληροφορίες. Εξάλλου, αυτόν τον ρόλο τον έχει ήδη αναλάβει το διαδίκτυο στη ζωή των μικρών και μεγάλων της εποχής μας. Η συμβολή της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνίσταται στηνκαλλιέργεια της κριτικής σκέψης που επιβάλλεται να έχει ο σύγχρονος πολίτης, για να μπορέσει να αξιολογήσει τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός του. Ωστόσο, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης δεν είναι ένα αντικείμενο που διδάσκεται στο πλαίσιο ενός μόνο μαθήματος, αλλά μια ολόκληρη στάση ζωής που υιοθετείται, όταν το σχολείο φροντίζει να βάλει το παιδί σε ένα μονοπάτι σφαιρικής και απροκατάληπτης σκέψης.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι σωστό να κινείται και η υλοποίηση προγραμμάτων ευρωπαϊκού χαρακτήρα στις σχολικές μας κοινότητες. Οι μαθητές μας έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν μια μοναδική εμπειρία, γιατί συνδυάζει πολλές και διαφορετικές προκλήσεις. Πρώτα από όλα, έχουν την ευκαιρία να μελετήσουν θέματα χωρίς την πίεση κάποιας συγκεκριμένης ύλης ή τη δέσμευση από κάποια συγκεκριμένα εγχειρίδια. Με άλλα λόγια, μπορούν να κινηθούν ελεύθερα στην έντυπη και ηλεκτρονική βιβλιογραφία και να δημιουργήσουν με τον δικό τους γραπτό λόγο. Ακόμα, σχηματίζονται ομάδες εργασίας που ενθαρρύνουν τη συλλογική δουλειά και επιτρέπουν στα παιδιά να γνωριστούν και να δεθούν καλύτερα μεταξύ τους.
Σε όλα αυτά, υπογραμμίζεται, βέβαια, η ομπρέλα της ευρωπαϊκής οικογένειας που προκαλεί τους μικρούς φίλους να κοιτάξουν έξω και πέρα από τα σύνορα της πατρίδας τους. Έτσι, διαπιστώνουν τις κοινές πορείες και κατανοούν τη φυσιογνωμία των σύγχρονων ευρωπαϊκών λαών. Αντιλαμβάνονται ότι οι ανταγωνισμοί και οι προκαταλήψεις απομακρύνουν τους ανθρώπους που σε όποιο σημείο και αν έχουν γεννηθεί πονούν και νοιάζονται για τα ίδια βασικά πράγματα. Πέρα από αυτά, στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων, τα ταξίδια στον χρόνο και στις χώρες δεν γίνονται μόνο με το μυαλό αλλά και με το σώμα. Συνεπώς, οι σχολικές μονάδες που συμμετέχουν σε αυτά μετακινούνται σε διάφορες ευρωπαϊκές περιοχές και εκεί παρουσιάζονται τα projectτων παιδιών.
Η συνύπαρξή τους, μάλιστα, λειτουργεί ευεργετικά για τη γλωσσομάθειά τους και για την καλλιέργεια της εκτίμησης της πολιτιστικής κατάθεσης του κάθε λαού στην παγκόσμια τράπεζα του πνεύματος. Αξίζει, ακόμα, να σημειωθεί ότι η διαφορετικότητα αντιμετωπίζεται ως στοιχείο συμπληρωματικότητας και εν τέλει η ανεκτικότητα γίνεται στολίδι στη συμπεριφορά των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Στην πόλης μας, μπορούμε να αναφέρουμε το παράδειγμα του 12ου Γυμνασίου Καλλιθέας «Κοσμάς o Αιτωλός» που υλοποίησε ένα πρόγραμμα Erasmus+ και έδωσε τη δυνατότητα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές να εργαστούν για τη δημιουργία ενός ψηφιακού μουσείου με πολιτιστικά στοιχεία όλων των συμμετεχόντων χωρών. Συγκεκριμένα, παρακολούθησαν τη σχολική ζωή και το εκπαιδευτικό σύστημα άλλων μαθητών, αποκομίζοντας ξεχωριστές μαθησιακές εμπειρίες. Επίσης, διεύρυναν τους ορίζοντές τους και ανέπτυξαν την ευρωπαϊκή τους συνείδηση. Σε όλη αυτή τη διαδρομή συνοδοιπόροι και αρωγοί τους ήταν οι εκπαιδευτικοί του εν λόγω σχολείου.
Είναι πολλά αυτά που συντελούνται μέσα στο δημόσιο σχολείο και υπάρχουν πολλοί λόγοι που πρέπει η κοινωνία μας να εκφράζει την ευγνωμοσύνη της στους λειτουργούς της εκπαίδευσης. Στην ψυχή και στο μυαλό όλων αυτών των παιδιών είναι χαραγμένες όλες οι αποδείξεις!
