Το βρυώδες σαμιαμίδι της Νέας Καληδονίας είναι το μεγαλύτερο είδος σαμιαμιδιού που έχει ανακαλυφθεί, φτάνοντας σε μήκος μέχρι και τα 35 εκατοστά. Οπως και άλλοι νυχτόβιοι συγγενείς του, εκτοξεύει τη γλώσσα του προς τα μάτια του, για να τα καθαρίσει από τους ρύπους
Τα πρώτα μάτια εμφανίστηκαν στα ζώα πολύ πριν την Κάμβρια έκρηξη των ειδών, που συνέβη πριν από 541 έως 530 εκατομμύρια χρόνια και οδήγησε στη δημιουργία ενός πλούσιου και πολυποίκιλου ζωικού βασιλείου. Ορισμένες από τις πρώιμες εκδοχές ματιού ήταν το απλό μάτι – λάκκος, ένα είδος ιστού μέσα σε ένα κοίλωμα στην εξωτερική επιφάνεια του ζώου, που καλυπτόταν από φωτοευαίσθητους υποδοχείς. Οι επιστήμονες το αποκαλούν και σημειακό μάτι, μια απλή περιοχή του ζωικού οργανισμού, που ανιχνεύει το φως.
Στο πέρασμα του χρόνου εμφανίστηκε η ανατομία του ματιού. Αναπτύχθηκαν φακοί και κερατοειδείς χιτώνες, που καμπυλώνουν και συγκεντρώνουν το φως, με τους τελευταίους να αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για τους οργανισμούς που ζουν στην ξηρά. Ο κερατοειδής, που στο ψάρι είναι απλά ένα διαφανές προστατευτικό του ματιού, έγινε ένα σημαντικό δομικό στοιχείο του, καθώς στα στεριανά ζώα υπάρχει από τη μια μεριά υγρό και από την άλλη αέρας.
Ορισμένοι οργανισμοί διατήρησαν τις πρώιμες βασικές δομές. Τα ταινιοειδή σκουλήκια και τα μαλάκια συνεχίζουν να έχουν τα απλά μάτια – λάκκους, ενώ άλλα ανέπτυξαν συστατικά με κάτοπτρα, περίπλοκες δυναμικές της κόρης του ματιού και διατάξεις που επιτρέπουν στον κάτοχό τους να δει ταυτόχρονα πάνω και κάτω από την επιφάνεια του νερού. Ακόμη και ζώα που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε άλλες αισθήσεις, πέρα από την όραση, συνεχίζουν να διαθέτουν εξαιρετικά οφθαλμικά χαρακτηριστικά.
Το ασημί κάλυμμα στο μάτι αυτού του μεγαλοπτέρυγου καλαμαριού του υφάλου περιλαμβάνει δύο δομές: Κύτταρα γεμάτα με μικροσκοπικές πλάκες που ανακλούν το φως και αμέτρητα μικροσκοπικά χρωματισμένα όργανα, που τα κεφαλόποδα μπορούν να συσπειρώσουν ή να χαλαρώσουν κατά βούληση
Στις φωτογραφίες εμφανίζονται μάτια από ολόκληρο το ζωικό βασίλειο. Ορισμένα μοιάζουν με τα ανθρώπινα. Κάποια (μη εικονιζόμενα) έχουν ικανότητες που θα ήταν ενδιαφέρον να έχουν και τα μάτια των ανθρώπων. Για παράδειγμα, τα μάτια των πουλιών βλέπουν τμήμα του υπεριώδους φάσματος, ικανότητα που χρησιμοποιούν για την αναζήτηση τροφής, αλλά και στη διαδικασία ζευγαρώματος, ενώ οι αλογόμυγες, ορισμένα καβούρια και άλλα ζώα βλέπουν το πολωμένο φως, δηλαδή φως στο οποίο το ηλεκτρικό πεδίο όλων των φωτονίων ταλαντώνεται στο ίδιο επίπεδο. Καθώς το ανακλώμενο φως είναι σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό πολωμένο, η παρατήρηση μιας ομοιόμορφης περιοχής (π.χ. μιας βρεγμένης παραλίας ή ενός λιβαδιού) κάνει πιο ευδιάκριτη οποιαδήποτε κίνηση ακόμη και από μεγάλη απόσταση.
Καρχαρίας νοσοκόμος του Ατλαντικού: Αυτό το ψάρι που ρουφά τροφή από τον βυθό, κλείνει τα μάτια του κατά τη διάρκεια της μέρας και μένει ακίνητο ενώ λαγοκοιμάται, αποτελώντας το μοναδικό είδος καρχαρία που εμφανίζει αρκετά χαρακτηριστικά ανάπαυσης, τα οποία το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο αποκαλεί «ύπνο»Χτένι διατρητής κοραλλιών: Τα 11 μάτια που εμφανίζονται σε αυτήν τη φωτογραφία του μαλακίου δεν διαθέτουν φακούς για να συγκεντρώνουν το φως, όπως έχουν τα μάτια των περισσότερων ζώων. Στη θέση των φακών χρησιμοποιούν ανακλαστικούς κρυστάλλους – που συναντώνται και στα λέπια των κυπρίνων αλλά και στο δέρμα του χαμαιλέοντα – ώστε να συγκεντρώνουν και να κατευθύνουν τις φωτεινές ακτίνεςΓκρίζα φάλαινα: Οπως και τα περισσότερα κητώδη έρχεται αντιμέτωπη με την έντονη αλλαγή έντασης του φωτισμού, καθώς επιστρέφει στην επιφάνεια μετά από μια βουτιά στα βάθη. Γι’ αυτό οι κόρες των ματιών της συρρικνώνονται από την κυκλική μορφή, σε μηνίσκο σχήματος φασολιού στο κάτω μέρος του ματιού και στη συνέχεια σε έναν αδιόρατο μηνίσκο που ενώνει δύο μικροσκοπικές τρύπεςΤετράφθαλμο ψάρι: Κάθε μάτι αυτού του είδους αποτελείται από δύο λοβούς. Ο ένας παραμένει πάνω από την επιφάνεια του νερού και ο άλλος κάτω απ’ αυτή, δίνοντας το προσωνύμιο «τετράφθαλμο» σε αυτό το αφρόψαρο, που ψάχνει για τροφή στην επιφάνεια των ωκεανώνΑσιατικός ελέφαντας: Τομές των ματιών των ελεφάντων δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια της μέρας αυτοί οι ευγενείς γίγαντες έχουν αχρωματοψία κόκκινου – πράσινου, όπως και μερικοί άνθρωποι, μην μπορώντας να διακρίνουν τα δύο χρώματα μεταξύ τουςΣαμιαμίδια τοκέι: Οταν αυτή η μακρόστενη κόρη συρρικνωθεί, οι κυματιστές της άκρες ενώνονται, σχηματίζοντας τέσσερις τρύπες ρομβικού σχήματος και κατά συνέπεια τέσσερις απεικονίσεις ενός αντικειμένου στον αμφιβληστροειδή. Αν οι εικόνες συνενώνονται σε μία εξαρτάται από το πόσο μακριά βρίσκεται το αντικείμενο, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο το ερπετό να υπολογίσει την απόσταση που το χωρίζει από το αντικείμενοΚροκοδειλόψαρο: Καθώς το είδος αυτό ελλοχεύει στους αμμώδεις βυθούς των ωκεανών, το ιδιόμορφο δαντελωτό βλέφαρο κατεβαίνει καλύπτοντας την κόρη του ματιού, συμβάλλοντας στο συνολικό καμουφλάζ του ζώουΓιγαντιαίο χταπόδι του Ειρηνικού: Αυτό το κεφαλόποδο στηρίζεται στην όραση για να κυνηγήσει τη νύχτα, παρότι δεν μπορεί να δει χρώματα και μάλλον καταδιώκει το θύμα του χρησιμοποιώντας ένα μάτι κάθε φορά. Ενα άλλο είδος χταποδιού συχνά εγχέει τοξίνες στο μάτι του θύματός του μόλις το συλλάβει
