Να αποσυρθεί τώρα το νέο αθλητικό έκτρωμα

Tις προηγούμενες μέρες ήταν σε διαβούλευση το νέο αθλητικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης της ΝΔ. Το σχέδιο νόμου φέρει τον «βαρύ» τίτλο «Αθλητικός Εθελοντισμός, Αθλητισμός Αναψυχής και Αθληση για Ολους, Πνευματικός Αθλητισμός, Ηλεκτρονικός Αθλητισμός (e-sports), Εργασιακός Αθλητισμός και λοιπές τροποποιήσεις της αθλητικής νομοθεσίας». Το Κόμμα μας από την πρώτη στιγμή τοποθετήθηκε με ανακοίνωση του Τμήματος Αθλητισμού της Κεντρικής Επιτροπής του. Οι Οργανώσεις της ΚΝΕ στις ΣΕΦΑΑ μπήκαν μπροστά με την οργάνωση Γενικών Συνελεύσεων, στην πλατιά συζήτηση στις σχολές και την πραγματοποίηση κινητοποιήσεων. Η αντίθεση στο νέο νομοσχέδιο αποτυπώνεται και στο κοινό ψήφισμα κοσμητόρων και προέδρων των ΣΕΦΑΑ και ΤΕΦΑΑ τεσσάρων πανεπιστημίων. Σε όλους τους τόνους απαίτηση είναι να αποσυρθεί τώρα το νέο αθλητικό νομοσχέδιο.

Αιχμή του νέου αθλητικού νομοσχεδίου είναι οι αλλαγές που επιφέρει στην αξία των πανεπιστημιακών πτυχίων και στα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των ΣΕΦΑΑ, με την εισαγωγή της ιδιότητας του «εκπαιδευτή». Οι διατάξεις, που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο στα πέντε μέρη του, κατοχυρώνουν προηγούμενες αλλαγές και προωθούν νέες που υπαγορεύονται από τις ανάγκες του κεφαλαίου στον χώρο.

Βλέποντας κανείς τη συνολική εικόνα των προωθούμενων αλλαγών στον χώρο του αθλητισμού τις τελευταίες δεκαετίες, μπορεί να κατανοήσει ότι αυτές αποσκοπούν στη διεύρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον χώρο του αθλητισμού και περαιτέρω της εμπορευματοποίησής του. Πρόκειται για αλλαγές που θέλουν να διευρύνουν τα περιθώρια κέρδους σε ένα πεδίο που μπορεί να αποφέρει πολύ περισσότερα. Μόνο υπό αυτό το πρίσμα μπορούμε να κατανοήσουμε τις αλλαγές που έχουν επέλθει. Πρόκειται για πολιτική επιλογή παράδοσης του συνόλου της αθλητικής δραστηριότητας προς εμπορική χρήση. Για τσάκισμα της όποιας επιστημονικής προσέγγισης υπάρχει στον χώρο της άσκησης, χτύπημα των πτυχίων των αποφοίτων των ΣΕΦΑΑ. Ενα σχέδιο που υλοποιείται διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις, ενώ τα τελευταία χρόνια διαδοχικά από αυτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Πρόκειται για μία ολοφάνερη σύγκλιση παρά τις όποιες επιμέρους διαφορές τους, όπου ο ένας συνεχίζει από εκεί που άφησε ο προηγούμενος. Εχει μία αξία να σταθούμε στο τι προηγήθηκε του νομοσχεδίου.

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Την απαξίωση του προγράμματος «Αθληση για Ολους» και περικοπή της χρηματοδότησής του διαχρονικά. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγάλη συμμετοχή σε αυτό, καθώς επί των ημερών της εδραιώθηκε η λογική της ανταποδοτικότητας (να πληρώνουν δηλαδή μεταξύ άλλων οι συμμετέχοντες), ενώ καθιέρωσε και την πληρωμή των εργαζομένων στο πρόγραμμα με τη λεγόμενη «πληρωμή με το αντίτιμο». Δηλαδή; Με το κεφάλι του κάθε συμμετέχοντα.
• Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ γίνεται η πρώτη αναφορά στην ιδιότητα του «εκπαιδευτή», δίνοντας συνέχεια στην απαξίωση των πτυχίων των ΣΕΦΑΑ.
• Την κατάργηση του προγράμματος «Αθληση για Ολους» το περασμένο καλοκαίρι από την κυβέρνηση της ΝΔ. Η κατάργηση του προγράμματος έγινε στο όνομα της αναμόρφωσής του, που θα φανεί ξεκάθαρα από τις αντίστοιχες πλευρές του νομοσχεδίου. Οι επιπτώσεις στη λαϊκή οικογένεια θα είναι μεγάλες, αφού πλήθος εργαζομένων και νέων έβρισκαν «διέξοδο» σε αυτά τα προγράμματα.
• Τον οικονομικό στραγγαλισμό που βιώνουν τα αθλητικά σωματεία, εργαζόμενοι σε αυτά, αθλητές από τα δύο χρόνια πανδημίας που μεσολάβησαν και το εκβιαστικό «Μητρώο Αθλητικών Σωματείων». Οι επιπτώσεις είναι ορατές παντού. Δεκάδες σωματεία σε όλη τη χώρα έχουν συγχωνευτεί ή κλείσει, αδυνατούν να πληρώσουν προπονητές, αδυνατούν να κάνουν χρήση αθλητικών εγκαταστάσεων.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί είναι τραγική. Πάνω σε αυτήν έρχεται να πατήσει το νομοσχέδιο της ΝΔ. Θέλουν να κατοχυρώσουν και με νόμο του κράτους πλέον την ολοένα και μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση του χώρου του Αθλητισμού. Στεκόμαστε σε ορισμένες αιχμές του νομοσχεδίου που είναι αποκαλυπτικές για το νέο πλαίσιο που θέλουν να διαμορφωθεί.

Αθλητικός Εθελοντισμός: 

Το νομοσχέδιο κατοχυρώνει και θεσμικά την έννοια του αθλητικού εθελοντισμού, μέσα από τους αθλητικούς εθελοντές και τις εθελοντικές αθλητικές διοργανώσεις. Παραμένει θολό ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες των εθελοντών, αν θα περιορίζονται μόνο στην εκτέλεση ή θα μπορούν να αναλαμβάνουν και τον σχεδιασμό της αθλητικής δραστηριότητας. Ο θεσμός αυτός δένεται με το Μέρος Β’ του νομοσχεδίου, τη θέσπιση δηλαδή του «εκπαιδευτή» και την απαξίωση κάθε επιστημονικά σχεδιασμένης αθλητικής δραστηριότητας. Χωρίς να παραγνωρίζουμε τη γνήσια και αυθόρμητη διάθεση για προσφορά που μπορεί να έχει ένα άτομο – κάτι που στον χώρο του αθλητισμού το συναντάμε αρκετά συχνά – αυτή δεν πρέπει να αξιοποιείται και να γίνεται το άλλοθι, ώστε να αποποιούνται οι κεντρικές ευθύνες που υπάρχουν στη διεξαγωγή της άθλησης και γενικότερα της αθλητικής δραστηριότητας. Στη χώρα μας υπάρχει πλούσια πείρα από την αξιοποίηση του εθελοντισμού σε διάφορες διοργανώσεις από εταιρείες, υπουργεία και κυβερνήσεις για να απαλλάσσονται από ένα τεράστιο κόστος που μπορεί να έχουν αυτές.

Αθλητισμός Αναψυχής και Αθλητισμός για Ολους: 

Η αναμόρφωση του προγράμματος «Αθληση για Ολους» περιλαμβάνει τη δημιουργία σωματείων Αθλητισμού Αναψυχής και Αθλησης για Ολους. Πρόκειται για καθαρή εμπορευματοποίηση των δραστηριοτήτων αυτών. Ταυτόχρονα, δεν προβλέπεται τίποτα για την χρηματοδότηση. Στην ουσία η ΓΓΑ απαλλάσσεται από αυτήν την ευθύνη και τυπικά, ενώ αποκρύπτεται ότι στα περισσότερα από τα αθλήματα αναψυχής που ορίζει, υπάρχουν ήδη σύλλογοι και ομοσπονδίες, που χρόνια τώρα υποχρηματοδοτούνται.

Ξεχωριστή θέση στο Μέρος Β’ του νομοσχεδίου κατέχει ο θεσμός του «εκπαιδευτή» που πλέον νομοθετείται. Δικαιολογημένα οι διατάξεις των άρθρων 20, 21, 22 έχουν προκαλέσει τόσες αντιδράσεις. Πρόκειται για καθαρή απαξίωση του πτυχίου των ΣΕΦΑΑ, με επιπτώσεις πολύ γενικότερες της αξίας του, αφού θέτουν σε κίνδυνο την υγεία όσων συμμετέχουν στην άσκηση. Οπως τονίζεται στις κρίσεις και τις προτάσεις του Πανελλήνιου Συλλόγου Επαγγελματιών Αθλητισμού και Ασκησης (ΠΣΕΑΑ) πάνω στο νομοσχέδιο, «η άσκηση αποτελεί μία έντονη διατάραξη της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού η οποία αν δεν γίνει στηριγμένη σε αμιγώς επιστημονικές αρχές, αντί να βελτιώσει θα προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας. Χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας του αθλητισμού και της άσκησης, αθλητικής παιδαγωγικής, φιλοσοφίας και ηθικής για να μπορέσει κάποιος να καθοδηγήσει νέους, παιδιά, εργαζόμενους, ειδικές κατηγορίες αθλουμένων όπως παιδιά, εγκύους, υπέρβαρους, απροπόνητους κ.λπ.»¹. Απαξιώνεται πλήρως το υψηλό επιστημονικό επίπεδο γνώσεων που αποκτούν οι απόφοιτοι των ΣΕΦΑΑ, μέσα από ένα πλήθος εξειδικευμένων γνώσεων με μαθήματα ανατομίας, φυσιολογίας, εργοφυσιολογίας, βιοχημείας της άσκησης, εμβιομηχανικής της κίνησης κ.ά. Αυτές οι πλευρές δεν υποκαθιστούνται από κανέναν ταχύρρυθμα εκπαιδευμένο ή όπως πολλές φορές συμβαίνει από όσους έχουν συγκεντρώσει εμπειρίες ως αθλούμενοι ή ασκούμενοι στο παρελθόν. Τίθεται λοιπόν εύλογα το ερώτημα: «Κατά πόσο θα μπορεί να διεξάγεται με ασφάλεια η αθλητική δραστηριότητα».

Ηλεκτρονικός Αθλητισμός: 

Τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί η συζήτηση για την αναγνώριση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών ως αθλημάτων και την ένταξή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες και άλλες διοργανώσεις. Υπάρχει μία σειρά σοβαρών προβληματισμών γύρω από την εισαγωγή του όρου στο νομοσχέδιο. Από την ετυμολογία της λέξης Αθλητισμός, η οποία αποσκοπεί στη σωματική εκγύμναση, μέχρι και έρευνες που γίνονται για τον εθισμό που προκαλούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ο υπολογιστής και το κινητό, ιδιαίτερα σε εφήβους αλλά και νέους. Ειδικά η τελευταία πλευρά αποτελεί οδηγό στον σχεδιασμό των νέων ηλεκτρονικών παιχνιδιών από τις αντίστοιχες βιομηχανίες (παιχνίδια χωρίς τέλος, κοινωνική αλληλεπίδραση, αμοιβή, virtual reality κ.ά.). Εκτός όμως αυτών, υπάρχει και μία πολύ σημαντική πλευρά, ίσως η σημαντικότερη όσων αφορούν τον «Ηλεκτρονικό Αθλητισμό» και είναι η οικονομική διάσταση του θέματος. Ας δούμε ορισμένα στοιχεία από την «πρωτοπόρα» στο «άθλημα» Αμερική, για να καταλάβουμε καλύτερα τι διακυβεύεται. Από στοιχεία του 2019 της Entertainment Software Association (ESA)², αντλούμε ότι: Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια συνεισέφεραν με 90 δισ. δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ, το 70% των ανηλίκων παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους ενήλικες είναι 64%, με τη μέση ηλικία όσων ασχολούνται με αυτά να είναι μεταξύ 35 – 44 ετών. Τονίζεται ακόμα ότι η βιομηχανία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών στο άμεσο μέλλον θα αποτελεί σημαντικό έσοδο στην εθνική οικονομία και την οικονομική ανάπτυξη των πολιτειών. Γίνεται φανερό, λοιπόν, ποιο είναι το διακύβευμα και στη χώρα μας και γιατί δρομολογείται και η νομική κατοχύρωση του όρου.

Εργασιακός Αθλητισμός: 

Λιγότερη συζήτηση γίνεται στις διατάξεις για τον εργασιακό αθλητισμό. Ο εργασιακός αθλητισμός που προβάλλεται αφορά τη διεξαγωγή αθλητικής δραστηριότητας από εταιρείες, οργανισμούς δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, ΜΚΟ, εταιρικές ομάδες κ.ά. Στην Ελλάδα, υπάρχει ο Ελληνικός Οργανισμός Εργασιακής Αθλησης και Υγείας (Μη Κερδοσκοπικός Φορέας). Στις διοργανώσεις του συμμετέχουν διάφορες εταιρείες, με συμμετοχή από ένα κλειστό κύκλωμα στελεχών. Πρόκειται για δράσεις οι οποίες στοχεύουν και εδώ στην οικονομική διάσταση του αθλητισμού, με εμπλοκή ομίλων από τον Τουρισμό, την Εστίαση, τις Μεταφορές, από κοινού με και σε συνεργασία με τη ΓΓΑ και την Τοπική Διοίκηση. Μία άλλη πλευρά στην οποία στοχεύουν οι εταιρείες από αυτήν τη δραστηριότητα είναι η σύσφιξη των δεσμών των εργαζομένων (το λεγόμενο team bonding ή team building activities), την αύξηση του χρόνου παραμονής των εργαζομένων στην εταιρεία ή σε δράσεις της. Στο σύνολό τους, οι πλευρές αυτές βρίσκουν απάντηση στη δραστηριότητα που αναπτύσσουν τα ταξικά σωματεία των εργαζομένων μέσα από τη διοργάνωση εργατικών τουρνουά, την ίδρυση αθλητικών σωματείων, τη στήριξη των αιτημάτων της λαϊκής οικογένειας για ελεύθερη πρόσβαση στον αθλητισμό. Τέτοιες δράσεις χρειάζεται και πρέπει να ενταθούν.

Η αποκάλυψη των πλευρών και στοχεύσεων του νομοσχεδίου τροφοδοτείται και ταυτόχρονα τροφοδοτεί τη δουλειά συλλόγων και σωματείων για την απόσυρσή του. Η απαίτηση των φοιτητικών συλλόγων και των συλλόγων καθηγητών των ΣΕΦΑΑ να αποσυρθεί τώρα το νέο αθλητικό νομοσχέδιο είναι δίκαιη. Οι μαζικές Γενικές Συνελεύσεις που πραγματοποιήθηκαν και αυτήν τη εβδομάδα, ο πανελλαδικός συντονισμός των ΣΕΦΑΑ, ο σχεδιασμός των επόμενων κινητοποιήσεων, δηλώνουν ξεκάθαρα την αποφασιστικότητά τους να αποσυρθεί τώρα το νομοσχέδιο. Τα εργατικά σωματεία, οι σύλλογοι γονέων, πολιτιστικοί σύλλογοι στις γειτονιές πρέπει να κάνουν δική τους υπόθεση την απόσυρση του νέου σχεδίου νόμου, καθώς θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των αθλουμένων. Εχουμε τη δύναμη και την εμπειρία να το πετύχουμε.

Ανδρέας ΣΟΦΙΑΝΟΣ