“Η κωμωδία της Αυτοδιοίκησης”
γράφει ο Θοδωρής Ψαλιδόπουλος
Ύστερα από την πολύ μακρά περίοδο διαδοχικών και εν εξελίξει κρίσεων στη δημόσια ζωή, το επικείμενο Συνέδριο της ΚΕΔΕ θα έπρεπε να είχε σχεδιαστεί ως γεγονός αναφοράς για τη θεσμική θέση και το σύγχρονο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Δυστυχώς, οι διοικήσεις των συλλογικών οργάνων του θεσμού αποδείχθηκαν κατώτερες των αναγκών της κοινωνίας και της εποχής. Επί των ημερών της παρούσας πλειοψηφίας της, η ΠΕΔΑ κατέστη ένας άφωνος, αφανής, σχεδόν άγνωστος οργανισμός. Η ΚΕΔΕ υποτονθορύζει κατά καιρούς αιτήματα, κατάκοπη από την αγωνία να διαχειριστεί τη συμμετοχή της στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Επιλέγοντας και, ενδεχομένως, απλώς γνωρίζοντας να δρα κατά βάσιν ως μέρος του κομματικού μηχανισμού της ΝΔ, η πλειοψηφία στα συλλογικά μας όργανα απέτυχε να διαπεράσει τις αντιφάσεις, με τις οποίες το πολιτικό σύστημα έχει επιβαρύνει το θεσμό επί μια δεκαετία και πλέον.
Ο θεσμός δρα υπό σχεδόν μονιμοποιημένες συνθήκες οικονομικών περιορισμών. Αυτές επιβάλλονται από τη θέση του έξω από παραγωγικές δομές της οικονομίας, αλλά και από τη διοικητική ανεπάρκεια για την απορρόφηση υπαρχόντων εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων.
Πρόκειται, πράγματι, για μια δεκαετία. Από τις Δανειακές Συμβάσεις και τα Μνημόνια του 2012 και το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής το 2013, εγκαταλείφθηκαν ακόμη και οι ατελείς κινήσεις υπέρ της αποκέντρωσης και η ισχνή τάση προς τη θεσμική αναβάθμιση των αρμοδιοτήτων της Αυτοδιοίκησης, τις οποίες είχε αποπειραθεί ο Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας, το 2006.
Η σημερινή Κυβέρνηση, με πρόσχημα το μηδέποτε εφαρμοσθέν σύστημα της απλής αναλογικής, κατέλυσε πλήρως κάθε διαδικασία προς τη διοικητική και πολιτική αποκέντρωση του Κράτους, θέσπισε την περαιτέρω συγκεντρωτική λειτουργία του θεσμού, εν τέλει εξαφάνισε κάθε αρμοδιότητα του Δημοτικού Συμβουλίου, η άσκηση της οποίας θα μπορούσε να επηρεάσει την κυριαρχία της ΝΔ στο θεσμό. Ούτε μετά από την επισπευθείσα τροποποίηση του εκλογικού νόμου τήρησε την υπόσχεση ότι θα επαναφέρει τις αρμοδιότητες των δημοτικών οργάνων στο προ της καταργηθείσας απλής αναλογικής πλαίσιο.
Στη συνείδηση των πολιτών, η Τοπική Αυτοδιοίκηση αρχίζει να καταγράφεται ως μηχανισμός για τις έκτακτες επεμβάσεις της πολιτικής προστασίας.
Η ΚΕΔΕ δεν τοποθετείται επ’ αυτών. Είναι μοιραίο ότι η πλειοψηφία της στερείται σχεδίου για το μέλλον του θεσμού. Αφ’ ενός υποχρεούται να αποδεχθεί το στόχο της ΝΔ, η οποία επιδιώκει την ταχεία μετατροπή του σε μηχανισμό για την άμεση κερδοφορία του κεφαλαίου. Αφ’ ετέρου, όμως, αναγκαστικώς διαπιστώνει και ότι ο Δήμος δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κερδοσκοπική επιχείρηση. Δεν το επιθυμούν οι πολίτες. Δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα. Ο νεοφιλελευθερισμός, από τον οποίον πολλοί δήμαρχοι στη διοίκηση της ΚΕΔΕ εμπνέονται, είναι αντίθετος στην έννοια της αυτοδιοίκησης, ενώ ακραίες επιλογές του, όπως η καθιέρωση των λεγομένων Αναπτυξιακών Οργανισμών και η μεταβίβαση του ΕΝΦΙΑ οδηγούν σε μη σύννομες ρυθμίσεις.
Αυτό το Συνέδριο της ΚΕΔΕ απλώς συσσωρεύει αιωρούμενα ερωτηματικά.
Σε 399 εκ. € υπολογίζει το Οικονομικό Παρατηρητήριο του ΥΠΕΣ τις απώλειες των Δήμων λόγω της πανδημίας, σύμφωνα προς την ανακοίνωση της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ. Πώς τα διεκδικεί; Θα πει την αλήθεια στους πολίτες ή θα τη συζητεί κεκλεισμένων των θυρών με τους υπουργούς, ενώ en passant θα ψάχνει και για καμμιά κατ’ εξαίρεση χρηματοδότηση από το πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης”, με αντάλλαγμα το όνομά τους στις προσκλήσεις των Δήμων;
Πώς η πλειοψηφία της ΚΕΔΕ θα αντιμετωπίσει τον αποκλεισμό των Δήμων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τον οποίον αποκαλύπτει το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2022; Πώς θα ενεργήσει, ώστε οι Δήμοι να ωφεληθούν από το κατά τι φέτος ενισχυμένο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο ανέρχεται στο 1,2 δισ. €;
Πώς η διοίκηση της ΚΕΔΕ διεκδικεί την κάλυψη των τεραστίων και νέου τύπου αναγκών σε προσωπικό; Επιτέλους, πώς διεκδικεί τη γνώμη, την οποία η ίδια υιοθέτησε; Είναι ικανοποιητικές οι 15.836 προσλήψεις σε όλο το Δημόσιο, τις οποίες ανεκοίνωσε ο κ. υπουργός Εσωτερικών για το 2022; Τι και πώς η διοίκηση της ΚΕΔΕ απαντά στον κατά 10% περιορισμό του προσωπικού ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, πώς φαντάζεται την οργάνωση του δικτύου των κοινωνικών δράσεων των Δήμων στην εποχή μας;
Τι προτείνει η ΚΕΔΕ για την κατανομή των ΚΑΠ; Από τα υπάρχοντα μέχρι τώρα κείμενα, προτείνεται το Συνέδριο να αποφασίσει τη διεξαγωγή Συνεδρίου. Αυτό μοιάζει με το “Δεκαήμερον”, την “Ανθρώπινη Κωμωδία”. Ως άλλοι ευγενείς της Φλωρεντίας, οι οποίοι από τον Βοκκάκιο είχαν απομονωθεί σε μια βίλα εξαιτίας της πανδημίας πανώλης το 1348, έτσι και παράγοντες της ΚΕΔΕ θα συζητήσουν εκ νέου, υπό την πανδημία του κορωνοϊού το 2021, τις δικές τους εκατό ιστορίες για τα οικονομικά του θεσμού. Παραφράζοντας το σπουδαίο Ιταλό συγγραφέα, αυτή θα είναι “Η Κωμωδία της Αυτοδιοίκησης”. Ίσως τελικώς και ο τίτλος για το ρεπορτάζ του Συνεδρίου.
