Εμίλ Ζολά ( Émile Édouard Charles Antoine Zola

Το 1840 Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Εμίλ Ζολά ( Émile Édouard Charles Antoine Zola – πέθανε στην ίδια πόλη το 1902).

O Εμίλ Ζολά ήταν γιος μηχανικού που πέθανε όταν ο Εμίλ ήταν 7 ετών.

Δεν έγινε νομικός όπως τον ήθελε η μητέρα του, εργάστηκε σε διάφορες εργασίες (υπάλληλος σε εκδοτικό οίκο, λιμενεργάτης κ.ά.) και στη συνέχεια άρχισε να αρθρογραφεί για την τέχνη, την πολιτική, ενάντια στη θρησκεία και το ιερατείο.

Το πρώιμο λογοτεχνικό έργο του είναι επηρεασμένο από τον Β. Ουγκώ, ενώ χαρακτηριστικό του είναι η τόλμη στην αναπαράσταση της κοινωνικής ζωής.

Σκίτσο που απεικονίζει τον Εμίλ Ζολά

Μετά το 1868 ο Ζολά επεξεργάστηκε τα 20 μυθιστορήματά του, κάτω από το γενικό τίτλο «Les Rougon-Macquart».

Η φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας στα χρόνια της Δεύτερης Αυτοκρατορίας» τα οποία περιγράφουν με ενάργεια όχι μόνο τη βιολογική πορεία της συγκεκριμένης οικογένειας, αλλά, κυρίως, τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία – με αιχμή τη διαμόρφωση της συνείδησης της εργατικής τάξης και την ανάπτυξη του κινήματός της. 

Χειρόγραφο του Ζολά το 1860

Σε δύο συνεχόμενα μυθιστορήματα («Η ταβέρνα» και «Το ορυχείο») βλέπουμε πολύ ξεκάθαρα αυτή την πορεία: στο πρώτο, η εργατική οικογένεια είναι ακόμη βυθισμένη στις ψευδαισθήσεις της, στο όραμα ότι μπορεί να αλλάξει ταξική θέση και να περάσει στην αστική τάξη. Το όραμα αυτό συνθλίβεται από τους δυσβάσταχτους όρους ζωής και τον αλκοολισμό.

Στο δεύτερο μυθιστόρημα, ο γιος της ίδιας οικογένειας δραστηριοποιείται συνδικαλιστικά και πολιτικά και πρωτοστατεί στις μεγάλες κινητοποιήσεις των εργατών του ορυχείου που δουλεύει.

Σε αυτό το έργο, ο Ζολά δίνει και μια από τις πιο σκληρές εικόνες της ζωής του προλεταριάτου που μας έχει δώσει η παγκόσμια λογοτεχνία.

Σε αυτή τη σειρά – που αποτελεί μια ανατομία της γαλλικής καπιταλιστικής κοινωνίας – εντάσσεται και το «Χρήμα».

Σκίτσο που σατιρίζει το νατουραλισμό του Ζολά

Επίσης με τη σειρά «Οι τρεις πόλεις» (1894-1898), που ακολούθησε, ο Ζολά ασχολείται με την εκμετάλλευση της αμάθειας και το εμπόριο θαυμάτων από την εκκλησία και υποβάλλει τη χριστιανική πίστη σε επιστημονική κριτική.

Ενώ η σειρά «Οι 4 ευαγγελιστές» (1889-1902) αποτελεί τετραλογία-περιγραφή μια μελλοντικής κοινωνικής ουτοπίας όπου θριαμβεύουν η λογική και η εργασία.

Ο Εμίλ Ζολά είχε ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της Γαλλίας. Χαρακτηριστικές υπήρξαν οι θέσεις του κατά του Ναπολέοντα και του ιερατείου.

Στη διαδρομή του ο Ζολά με αρθρογραφία του αντιτάχθηκε στο Γαλλοπρωσικό Πόλεμο, ενώ το 1898 δημοσίευσε το «Κατηγορώ» όπου αποκάλυπτε τη σκευωρία της υπόθεσης Ντρέιφους.

Πολλά άρθρα του σε εφημερίδες, λειτουργούν μέχρι σήμερα ως διαχρονικά υποδείγματα μαχόμενης δημοσιογραφίας και ως πολύτιμες ιστορικές μαρτυρίες

Το άρθρο του “Κατηγορώ” στην εφημερίδα “Λ’ ωρόρ”

«Κατηγορώ»…

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Ζολά έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία με την ανοιχτή επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο της εφημερίδας «L’Aurore» υπό τον τίτλο «Κατηγορώ!» (1898), που αφορούσε στη γνωστή υπόθεση Ντρέιφους.

Κατηγορώ τον αντισυνταγματάρχη Πατύ ντε Κλαμ, γιατί υπήρξε ο σατανικός δράστης της δικαστικής πλάνης…
Κατηγορώ τον στρατηγό Μερσιέ γιατί, το λιγότερο από πνευματική ανεπάρκεια, έγινε συνένοχος του μεγαλύτερου ανομήματος του αιώνα…
Κατηγορώ τον στρατηγό Μπιγιό, γιατί είχε στα χέρια του αναμφισβήτητες αποδείξεις της αθωότητας του Ντρέιφους και τις έπνιξε…
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Μπουαντέφρ και τον στρατηγό Γκονζ, γιατί υπήρξαν συνένοχοι του ίδιου εγκλήματος…
Κατηγορώ τον στρατηγό ντε Πελιέ και τον ταγματάρχη Ραβαρί, γιατί έκαμαν μια εγκληματική προανάκριση, με την πιο τερατώδη μεροληψία…
Κατηγορώ τους τρεις γραφολόγους Μπελόμ, Βαρινιάρ και Γουάρ, γιατί συντάξανε ψεύτικες εκθέσεις απατεώνων…
Κατηγορώ το υπουργείο Στρατιωτικών και το Επιτελείο, γιατί έκαμαν στις εφημερίδες ιδιαίτερα στην «Αστραπή» και στην «Ηχώ των Παρισίων», μια βδελυρή και απαράδεκτη εκστρατεία για να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη…
Κατηγορώ, τέλος, το πρώτο Στρατοδικείο, γιατί παραβίασε το Δίκαιο…

Επιστολή του Ζολά στον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας για την υπόθεση Ντρέιφους 

Το 1898 κατηγορήθηκε για συκοφαντία και καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκιση. Η υπόθεση οδηγήθηκε στο Εφετείο παρά τις αντιδράσεις του υπουργείου Στρατιωτικών. Ακολούθησαν ταραχές ανάμεσα στους υποστηρικτές και τους πολέμιους του Ντρέιφους που οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης.

Καρικατούρα του Ζολά σε εφημερίδα που τον επικρίνει
Καρικατούρα του Ζολά από τον Σαπέκ το 1880

Την αποκάλυψη ακολούθησαν δραματικά γεγονότα που κατέληξαν όχι απλώς στη δικαίωση του αθώου, αλλά και στη μεταρρύθμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους.

Πριν, όμως, δει αυτή την τελευταία εξέλιξη, ο Εμίλ Ζολά βρέθηκε νεκρός, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1902, στο διαμέρισμά του. 
Επίσημη αιτία θανάτου ήταν η δηλητηρίαση από μονοξείδιου του άνθρακα. Ωστόσο, υπήρξαν ψίθυροι ότι για το θάνατό του, ευθύνονταν πολιτικοί του αντίπαλοι. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν αποδείχτηκε.

επιμελεια Γιωργος Αντωνακακης 

πηγη αλτ

Comments are closed.