Διαβάζω – Αφιέρωμα: Ιταλική λογοτεχνία
Και το ταξίδι μας αυτή την εβδομάδα συνεχίζει στην πανέμορφη Ιταλία! Andiamo!
1.Ουμπέρτο Έκο – Το εκκρεμές του Φουκώ Εκδόσεις Ψυχογιός
Έτσι έγινε και είδα το Εκκρεμές. […]
Το Εκκρεμές μού έλεγε ότι μολονότι όλα κινούνταν, η υδρόγειος σφαίρα, το ηλιακό σύστημα, τα νεφελώματα, οι μαύρες τρύπες και όλα τα τέκνα της κοσμικής εκπόρευσης, από τα πρώτα θεία όντα έως την πιο ιξώδη ύλη, ένα μοναδικό σημείο παρέμενε ιδεατός πίρος, σφήνα, γάντζος, και άφηνε το σύμπαν να κινείται γύρω του. Και τώρα εγώ συμμετείχα σ’ αυτή την υπέρτατη εμπειρία, εγώ που επίσης κινιόμουν μέσα στα πάντα μαζί τους, μπορούσα να δω Εκείνο, το Ακίνητο, το Φρούριο, την Εγγύηση, την ολόφωτη αχλή που δεν είναι σώμα, δεν έχει σχήμα, μορφή, βάρος, ποσότητα ή ποιότητα, και δεν βλέπει, δεν νιώθει, δεν υποκύπτει στο συναίσθημα, δεν βρίσκεται σ’ έναν τόπο, ή σε χώρο και χρόνο, δεν είναι ψυχή, διάνοια, φαντασία, γνώση, αριθμός, τάξη, μέτρο, ουσία, αιωνιότητα, δεν είναι σκότος ούτε φως, δεν είναι λάθος και δεν είναι αλήθεια. Ένα βιβλίο που σε παίρνει μαζί του στο χρόνο και σου αποκαλύπτει έναν ολόκληρο κόσμο από μυστικές αδελφότητες, υπόγειες κοινωνίες, πλεκτάνες και συνωμοσίες, μέσα από τη χαρισματική γραφή του μεγάλου Ιταλού διανοούμενου.
2.Lucarelli Carlo – Θανάσιμο αμάρτημα Εκδόσεις Πατάκη
Υπάρχει ένα μελανό σημείο στο παρελθόν του επιθεωρητή Ντε Λούκα, κι αυτό γίνεται η αιτία να πέσει θύμα εκβιασμού. Είναι το θανάσιμο αμάρτημά του, με αποτέλεσμα ο επιθεωρητής να αρχίσει να καταδιώκει τον ίδιο του τον εαυτό. Το διάστημα μεταξύ 25 Ιουλίου και 8 Σεπτεμβρίου 1943 είναι μια ταραγμένη περίοδος για την Ιταλία. Ο Μουσσολίνι αποπέμπεται από την εξουσία και, σύντομα, η Ιταλία βρίσκεται υπό σκληρή γερμανική κατοχή. Μέσα στο χάος εκείνων των ημερών, ο Ντε Λούκα, που εργάζεται στο Εγκληματολογικό της Μπολόνια, αναλαμβάνει μια έρευνα σχετικάμε ένα ακέφαλο σώμα – κάτι που είναι ταυτόχρονα απλό και περίπλοκο. Απλό, γιατί πρόκειται για ανθρωποκτονία, απαιτεί λοιπόν έρευνα, τη συνήθη δουλειά λαγωνικού. Περίπλοκο, επειδή η ιστορία λαμβάνει σύντομα πολιτικές προεκτάσεις που, δεδομένης της συγκυρίας, γίνονται πολύ επικίνδυνες. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση πρέπει να εξιχνιαστεί, έτσι είναι η φύση του ΝτεΛούκα. Ακόμα και με το τίμημα να δεχτεί έναν συμβιβασμό…
3.Luca Ricci– Το Φθινόπωρο (υποψήφιο για βραβείο Strega,ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ιταλούς λογοτέχνες) Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ένας άντρας, επιστρέφοντας από τις διακοπές του Αυγούστου, βρίσκεται εγκλωβισμένος στον κουρασμένο γάμο του. Η σύζυγός του, η Σάντρα, είναι ακόμη όμορφη, μα εκείνος δεν κατορθώνει πια να νιώσει πόθο γι’ αυτήν. Κατά τη διάρκεια ενός μοναχικού περιπάτου του σε μια υπαίθρια αγορά της Ρώμης, γοητεύεται από έναν παλιό τόμο σχετικά με τους καλλιτέχνες της Μονμάρτρης, μένοντας υπνωτισμένος από την εικόνα της Ζαν Εμπιτέρν, της συντρόφου του ζωγράφου Αμεντέο Μοντιλιάνι, την οποία και ερωτεύεται κεραυνοβόλα. Κόβει τη σελίδα, τη διπλώνει με προσοχή και την κουβαλάει για μέρες στην τσέπη του. Τα πάντα μοιάζουν να συμβαίνουν μονάχα στο μυαλό του, ώσπου η Σάντρα προσκαλεί ένα βράδυ για δείπνο μια ξεχασμένη ξαδέρφη της, την Τζέμα. Ο αφηγητής διαπιστώνει τότε την εκπληκτική ομοιότητα της κοπέλας με τη Ζαν. Και η εμμονή αρχίζεινα εξαπλώνεται πλέον μοιραία στην πραγματικότητα, ενόσω το φθινόπωρο τυλίγει τα πάντα ολόγυρα.
4.Έλενα Φερράντε– Η υπέροχη φίλη μου Εκδόσεις Πατάκη
Ένα σύγχρονο αριστούργηµα από την πιο δηµοφιλή Ιταλίδα συγγραφέα της εποχής µας. Η Υπέροχη Φίλη µου, το πρώτο βιβλίο της Τετραλογίας της Νάπολης, είναι η ιστορία της Έλενας και της Λίλα, µια ιστορία που ξεκινά τη δεκαετία του ’50 µε φόντο µια φτωχογειτονιά της Νάπολης. Η συγγραφέας καταδύεται στηνπερίπλοκη φύση της φιλίας των δύο κοριτσιών που από έφηβες γίνονται γυναίκες, ακολουθώντας βήµα βήµα την εξέλιξη καθεµιάς ξεχωριστά, τον τρόπο που η µία επηρεάζει την άλλη, τα συναισθήµατα που ανά τις δεκαετίες τις βοηθούν να χτίσουν µια ουσιαστική,ακλόνητη σχέση. Με απαράµιλλο στιλ και αψεγάδιαστη, σχολαστική µατιά η Φερράντε σε µια καθηλωτική αφήγηση ξεδιπλώνει µέσα από την ιστορία µιας φιλίας την ιστορία µιας γειτονιάς, µιας πόλης κι εντέλει ενός έθνους που βιώνει κοσµοϊστορικές αλλαγές µε το πέρασµα των δεκαετιών
5. Cognetti Paolo – Το αγρίμι Εκδόσεις Πατάκη
Στα τριάντα του, αντιµετωπίζει έναν χειµώνα δύσκολο και την αίσθηση ότι δεν πηγαίνει πουθενά: «Ένιωθα αδύναµος, χαµένος και χωρίςαυτοπεποίθηση. Και το κυριότερο, δεν έγραφα, που για µένα είναι σαν να µην κοιµάµαι ή να µην τρώω». Έτσι γεννιέται η απόφαση να εγκαταλείψει το Μιλάνο για µια καλύβα στο βουνό, στα δύο χιλιάδες µέτρα, µε την ελπίδα να συµφιλιωθεί µε το παρελθόν του. Ο βραβευµένοςµε Strega για τα Οχτώ βουνά (Εκδ. Πατάκη, 2018) Πάολο Κονιέττι αφηγείται στο Αγρίµι την ιστορία ενός αγώνα µε χέρια γυµνά ενάντια στον πόνο, για να ξαναβρεί ο άνθρωπος τον εαυτό του. Το Αγρίµι είναι µια ωδή στη δύναµη του φυσικού κόσµου, στην αναγκαιότητα της διαρκούς πνευµατικής αναζήτησης, στην ικανότητα του πνεύµατος να προσαρµόζεται στη ρευστότητα της ζωής
6.Andrea Camilleri– Ο κλεμμένος ουρανός Εκδόσεις Καστανιώτη
Μια νεαρή, όμορφη και αινιγματικήγυναίκα, ένας ηλικιωμένος σικελός συμβολαιογράφος που ίσως να κρύβει κάποιο μυστικό, και το μυστηριώδες ταξίδι του δασκάλου του Ιμπρεσιονισμού, του Πιερ-Ογκίστ Ρενουάρ, στο Αγκριτζέντο, ένα ταξίδι που κανένας ιστορικός τέχνης δεν μπόρεσε ποτέ να εντοπίσει μέσα στο χρόνο. Οι δύο ήρωες της ιστορίας, άγνωστοι μεταξύ τους, ξεκινούν μια αλληλογραφία με αφορμή τον κορυφαίοζωγράφο και το ταξίδι του στη Σικελία, όταν η σχέση τους, που έχει πλέον οδηγηθεί σε ένα συναισθηματικό κρεσέντο, διακόπτεται άξαφνα. Δύο ιστορίες μυστηρίου που μπλέκονται η μία μέσα στην άλλη, για να τις εξυφάνει με μαεστρία η πένα του μετρ της αστυνομικής λογοτεχνίας Αντρέα Καμιλέρι.
7. Βεντρέλλα Ρόζα – Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας Εκδόσεις Πατάκη
Δεκαετία του ογδόντα. Στις εργατικές συνοικίες της παλιάς πόλης του Μπάρι τα παιδιά περνάνε τα καλοκαίρια παίζοντας κυνηγητό στα δαιδαλώδη λιθόστρωτα σοκάκια, ανάµεσα σε µυρωδιές απλωµένων σεντονιών και σάλτσας για το µεσηµεριανό φαγητό που ετοιµάζουν οι µανάδες τους. Όλοι γνωρίζουν την «Κακορίζικη»,τη µικρή Μαρία Ντε Σάντις, µε τον εκρηκτικό, δύστροπο χαρακτήρα. Η Μαρία είναι αφοσιωµένη στην οικογένειά της, στην αγράµµατη µητέρα, στα δυο µεγαλύτερα αδέρφια της και σε έναν τυραννικό πατέρα, ονειρεύεται όµως ναανοίξει µια µέρα τα φτερά της, µακριά από τη φτώχεια, τη βία και τη µιζέρια της γειτονιάς. Μοναδική της διέξοδος είναι το πάθος για µάθηση και η κρυφή φιλία της µε τον Μικέλε, γιο αντίπαλης οικογένειας. Μια φιλία που, παρά τα χτυπήµατα της µοίρας, θα δυναµώσει µε το πέρασµα του χρόνου και θα µετουσιωθεί σε έρωτα και βαθιά αγάπη. Σε φλόγα για την ίδια τη ζωή. Μια συναρπαστική οικογενειακή ιστορία για τα όρια της αφοσίωσης, τη δύναµη της φιλίας και του έρωτα, για τη διαχωριστική γραµµή ανάµεσαστη ζωή που έχουµε και στη βούλησηνα παλέψουµε για µια καλύτερη ζωή.
8. Stefania Auci – Οι λέοντες της Σικελίας Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Από τη στιγμή που ο Πάολο και ο Ινιάτσιο Φλόριο, φιλόδοξοι και με πνεύμα ανήσυχο, αποβιβάζονται στο Παλέρμο από την Καλαβρίατο 1799, κοιτάζουν μπροστά, αποφασισμένοι να φτάσουν πιο ψηλά απ’ όλους. Να γίνουν οι πιο πλούσιοι, οι πιο ισχυροί. Και τα καταφέρνουν: Mέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα δύο αδέλφια μετατρέπουν το κατάστημα μπαχαρικών τους στο καλύτερο της πόλης και στη συνέχεια εμπορεύονται θειάφι, αγοράζουν τα σπίτια και τη γη χρεοκοπημένων ευγενών του Παλέρμο, ιδρύουν τη δική τους ναυτιλιακή εταιρεία. Το Παλέρμο παρατηρεί έκπληκτο την εξάπλωση των Φλόριο, όμως τα συναισθήματα των κατοίκων της πόλης χάνονται μέσα στον φθόνοκαι την περιφρόνηση: Aυτοί οι επιτυχημένοι άντρες παραμένουν, όπως και να ’χει, «ξένοι». Το Παλέρμο δεν ξέρει πως αυτό που υποδαυλίζει τις φιλοδοξίες των Φλόριο και σημαδεύειτη ζωή τους είναι ο φλογερός πόθος για κοινωνική λύτρωση· δεν ξέρει ότι οι άντρες της οικογένειας είναι αξιόλογα μα και ευαίσθητα πλάσματα, που χρειάζονται στο πλευρό τους εξίσου δυνατές γυναίκες. Υφαίνοντας τηδιαδρομή της εμπορικής και κοινωνικής ανόδου των Φλόριο με τις ταραχώδεις προσωπικές τους ιστορίες, με φόντο τα πιο ταραγμένα χρόνια της ιταλικήςιστορίας –από τα κινήματα του 1818 μέχρι την αποβίβαση του Γκαριμπάλντι στη Σικελία– η Στεφάνια Άουτσι ξετυλίγει μια οικογενειακή σάγκα απίστευτης δύναμης, τόσο ζωντανή και πάλλουσα, που μοιάζει σημερινή.
9.Εβαντζελίστι Βαλέριο– ΤΟΡΤΟΥΓΑ η πολιτεία των πειρατών Εκδόσεις Κέδρος
Το 1685, οι μέρες της αδελφότητας την οποία έχουν συγκροτήσει κάποιοι πειρατές που παραμένουν πιστοί στον Βασιλιά της Γαλλίας, με την ονομασία Αδελφοί της Ακτής, είναι μετρημένες. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ έχει συνάψει ειρήνη με την Ισπανία, και τα κούρσα των φλιμπουστιέρων της Καραϊβικής, που έχουν ορμητήριο την Τορτούγα, δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτα. Ένας νέος κυβερνήτης έχει αναλάβει την εξουσία στο νησί και θέλει άμεσα να αποκαταστήσει την τάξη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ένας Πορτογάλος λοστρόμος, ο Ροζέριο ντε Κάμπος, πρώην ιησουίτης με σκοτεινό παρελθόν, αιχμαλωτίζεται από τον κυβερνήτη των πειρατών Λορενσίγιο και στρατολογείται διά της βίας. Βρίσκεται έτσι να ζει ανάμεσα σε ανθρώπους που του προκαλούν αμηχανία, ανθρώπους που ζουν μια ζωή απείθαρχη, που συχνά πυκνά ταράζεται από απρόβλεπτες εκρήξεις αγριότητας. Η Τορτούγα, άντρο της θεωρητικά πιστής στη Γαλλία Φιλιμπούστα, έχει τα χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας, όμως ταυτόχρονα βασίζεται στους νόμους της αυστηρής δουλοκτησίας. Ο Ροζέριο, έχοντας περάσει στην υπηρεσία του σκυθρωπού ιππότη Ντε Γκραμόν,συμμετέχει στην τελευταία μεγάλη περιπέτεια των πειρατών της Τορτούγα: τη ναιματηρή άλωση της πόλης του Καμπέτσε, στις μεξικανικές ακτές. Ταυτόχρονα βιώνει έναν μεγάλο έρωτα για μια Aφρικανή σκλάβα, η οποία θέλγει και τον ίδιο τον Ντε Γκραμόν. Το ταξίδι της επιστροφής σύντομα θα μετατραπεί σε τραγωδία. Εν μέσω ρεσάλτων, σκηνών κτηνωδίας, εκλάμψεων συντροφικότητας, πάνω σε παραφορτωμένα πλεούμενα μέσα στα οποία το αίμα ανακατεύεται με τον ιδρώτα, διάφορα ερωτήματα βασανίζουν τον Ροζέριο. Ποια είναι η νέα κοινωνία που ιδρύεται μεσοπέλαγα στην Καραϊβική; Τι προμηνύει το τέλος της Τορτούγα;
10.Matteo Strukul– Καζανόβα Η σονάτα των ραγισμένων καρδιών Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ανάμεσα σε κανάλια βυθισμένα στην ομίχλη και εκθαμβωτικά μέγαρα αριστοκρατών, ξεπροβάλλει η Βενετία του 18ου αιώνα, πιο σαγηνευτική και ανηλεής από ποτέ: Ο Τζάκομο Καζανόβα, γνωστός για το πάθος του για τις γυναίκες, έχει μόλις επιστρέψει στην πόλη και δεν αργεί να μπλεχτεί σε ένα σκοτεινό στοίχημα. Η γοητευτική αυστριακή κόμησσα Μάργκαρετ φον Στάινμπεργκ του υπόσχεται μια αξέχαστη ερωτική νύχτα αν καταφέρει να ξελογιάσει τη νεαρή Φραντσέσκα Ερίτσο, κόρη ενός από τους σημαντικότερους αριστοκράτες της Βενετίας. Ηπρόκληση αυτή όμως δεν είναι απλώς ένα ερωτικό παιχνίδι: πίσω της κρύβονται τα μεγαλεπήβολα όνειρα του ιεροεξεταστή Πιέτρο Γκαρτσόνι αλλά και η τύχη της ίδιας της Δημοκρατίας της Βενετίας, που τώρα παρακμάζει μέσα σε μια σκοτεινή και βίαιη εποχή. Η τοπική εξουσία σχετίζεται με βίαια κακοποιά στοιχεία, οι δολοφονίες είναι στην ημερήσια διάταξη και οι εκπρόσωποι του νόμου κινούν τα νήματα ορμώμενοι από όχι και τόσο ευγενή αισθήματα…
Ο πιο σοβαρός μπελάς του Καζανόβα όμως είναι άλλος: για πρώτη φορά θα ερωτευτεί αληθινά. Ο Matteo Strukul συνδυάζει με μαεστρία την περιπέτεια με τις ερωτικές ίντριγκες, την ιστορική ανασύσταση των γεγονότων με την επινόηση, πετυχαίνοντας να αποδώσει με πρωτοτυπία, δυναμισμό και φρέσκο βλέμματο πνεύμα μιας συναρπαστικής εποχής.
Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠέΖο:
Τέλιου Βάσω
