Αράμ Χατσατουριάν, ένας από τους κορυφαίους σοβιετικούς μουσικούς του 20ου αιώνα. 

Πολυβραβευμένος και παγκοσμίως αναγνωρισμένος μουσουργός, διετέλεσε διευθυντής ορχήστρας, ήταν παιδαγωγός και μουσικο-πολιτικός παράγοντας.

Χατσατουριάν-Σοστακόβιτς-Προκόφιεβ


Ο Χατσατουριάν εντάχθηκε δικαίως στο πάνθεον των μεγάλων συνθετών, ανάμεσά τους συμπατριώτες και ομότεχνούς του, «ιερά τέρατα», όπως ο Προκόφιεφ και ο Σοστακόβιτς. Άλλωστε, ο σεβασμός που έτρεφε και για τους δύο τους ήταν μεγάλος. «(…) Όλοι μας προσπαθούμε να σε προφτάσουμε, αν και είναι αδύνατο. Είσαι ο ηγέτης μας και, το θέλεις δεν το θέλεις, μας οδηγείς. Η ιστορική σου αποστολή είναι τεράστια (…)», έγραφε σε γράμμα του στον Σοστακόβιτς. Ενώ στο γράμμα του στον Προκόφιεφ με αφορμή την εκατοστή παράσταση του μπαλέτου «Σταχτοπούτα» του τελευταίου, ο Χατσατουριάν δεν μπορεί να κρύψει το θαυμασμό του: «(…) Είναι δύσκολο να εκφράσω την απόλαυση που νιώθεις ακούγοντας τη μουσική της “Σταχτοπούτας” (…) Είστε 

Γεννημένος το 1903 σε μια πόλη κοντά στην Τιφλίδα της Γεωργίας, σε αρμένικη οικογένεια, ο Χατσατουριάν έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική από πολύ μικρός, αλλά μόλις στα 19 του έμαθε να διαβάζει και να γράφει νότες, όταν φτάνει το 1922 στη Μόσχα και φοιτά σε μουσικό σχολείο στην τάξη του βιολοντσέλου. Ταυτόχρονα, ο μελλοντικός συνθέτης σπουδάζει βιολογία στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας!

Ο Αράμ Χατσατουριάν διευθύνει


Το ταλέντο του ανθίζει αμέσως. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όχι μόνο κάλυψε το γνωσιολογικό θεωρητικό κενό στη μουσική που είχε με τους συμμαθητές του, αλλά καταφέρνει να ενταχθεί μεταξύ των καλύτερων σπουδαστών, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις σπουδαστικές συναυλίες στις αίθουσες του επιβλητικού Ωδείου της Μόσχας. Η «μοίρα» του ως συνθέτη «σφραγίζεται» το 1925 όταν στη σχολή δημιουργείται τάξη σύνθεσης. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα και το 1929 εισάγεται στο Κρατικό Ωδείο της Μόσχας, όπου και «σμιλεύεται» σαν συνθέτης κοντά στον σπουδαίο μουσικό παιδαγωγό Νικολάι Γιακόβλεβιτς Μιασκόβσκι.

Καταλυτική θα είναι η γνωριμία του με τον Προκόφιεφ, το 1935, όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε την τάξη του Μιασκόβσκι. Ο νεαρός Χατσατουριάν «αιχμαλωτίζεται» από το έργο του σπουδαίου μουσουργού, αλλά και ο Προκόφιεφ δείχνει ενδιαφέρον για τα έργα του Χατσατουριάν, σε σημείο να τα πάρει μαζί του στο Παρίσι όπου και παίχτηκαν.

Ο Αράμ Χατσατουριάν με τη μαεστρική μπακέτα


Το πρώτο δημοσιευμένο έργο του ήταν ο «Χορός» για βιολί και πιάνο. Σιγά σιγά ο συνθέτης περνά από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες φόρμες και το 1932 «γεννιέται» η σουίτα για πιάνο, το πρώτο μέρος της οποίας, η «τοκάτα», γίνεται διάσημο και εντάσσεται στο ρεπερτόριο πολλών πιανιστών. Μέχρι το 1940 θα γράψει την 1η Συμφωνία και τα κονσέρτα με ορχήστρα και πιάνο και για βιολί που αφήνουν έντονο το μουσικό – αισθητικό «αποτύπωμά» τους στη σύγχρονη συμ Στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο ο Χατσατουριάν συνθέτει τη 2η Συμφωνία και το μπαλέτο «Γκαγιάνε», έργα που εμπνέονται από τον αγώνα ενάντια στον ναζί εισβολέα. Το 1944 συνθέτει τον κρατικό ύμνο της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας. Το 1954 ολοκληρώνει το διάσημο μπαλέτο του «Σπάρτακος». Οι επόμενες δεκαετίες είναι άκρως δημιουργικές, με τον συνθέτη να γράφει μουσική και για το θέατρο («Χορός μεταμφιεσμένων» του Λέρμοντοφ, «Μάκβεθ» και «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ κ.ά.). Από το 1950 δίνει πολλές συναυλίες στην ΕΣΣΔ και το εξωτερικό ως διευθυντής ορχήστρας και διδάσκει σύνθεση στο Ωδείο της Μόσχας.

Το έργο του βραβεύεται στην πατρίδα του και στο εξωτερικό και γίνεται μέλος πολλών καλλιτεχνικών ακαδημιών διαφόρων χωρών. Μεταξύ άλλων, ο Α. Χατσατουριάν τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Στάλιν (Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ), 2 επίσης φορές με το Βραβείο Λένιν, ενώ το 1954 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης». .

..
..

επιμελεια Γιωργος Αντωνακακης    πηγη αλτ.gr

Comments are closed.