Ένα παιχνίδι μια ιστορία… Το Φιδάκι
Το φιδάκι είναι ένα από τα πιο γνωστά παιχνίδια που όλοι έχουμε παίξει σαν παιδιά και στην συνέχεια με τα παιδιά μας. Έχουμε χαρεί με την νίκη μας ή γκρινιάξει με την ατυχία μας. Έχουμε αγχωθεί με την επόμενη ζαριά που μπορεί να φέρει την καταστροφή ή την ταχύτερη άνοδο προς τον τερματισμό. Όμως το παιχνίδι αυτό έχει μια μακραίωνη ιστορία.
Το Φιδάκι εμφανίζεται πρώτη φορά στην Ινδία τον 2ο αιώνα π.χ. με το όνομα Φίδια και Σκάλες . Ήταν εργαλείο εκπαίδευσης των παιδιών στις παραδοσιακές φιλοσοφίες του Τζαϊνισμού και του Ινδουισμού, διδάσκοντας ειδικά το κάρμα και το κάμα, ή το πεπρωμένο και την επιθυμία. Το παιχνίδι δίδασκε την έννοια του πεπρωμένου ή της τύχης μέσω του ζαριού που χρησιμοποιείται για την κίνηση, ενώ η επιθυμία διδάσκεται από τα φίδια και τις σκάλες.
Στις πρώτες μορφές του παιχνιδιού υπήρχαν λιγότερες σκάλες απ’ ότι φίδια, υπενθυμίζοντας ότι η πορεία του καλού είναι πιο δύσκολη απ’ ότι μια πορεία με αμαρτίες. Συγκεκριμένα, μια πρώιμη έκδοση του παιχνιδιού περιείχε 5 σκάλες (ασκητισμός, πίστη, γενναιοδωρία, αξιοπιστία και γνώση) και 12 φίδια (ανυπακοή, χρέος, μέθη, απληστία, λαγνεία, ψέμα, φόνος, υπερηφάνεια, οργή, κλοπή, ματαιοδοξία, χυδαιότητα).
Το «Φιδάκι» έκανε το ντεμπούτο του στη Βικτωριανή Αγγλία με τον τίτλο «Σκάλα προς τη σωτηρία», το 1892 από τον John Jacques. Στην Αγγλική εκδοχή, οι ινδικές αρετές και κακίες, αντικαταστάθηκαν με βικτωριανά, αγγλικανικά και προτεσταντικά δόγματα ηθικής. Τα τετράγωνα της εκπλήρωσης, της χάριτος και της επιτυχίας ήταν προσβάσιμα μέσω αρετών όπως η εργατικότητα, η υπακοή, η μετάνοια, η συνέπεια και η λιτότητα. Τα τετράγωνα της ντροπής, της ασθένειας και της φτώχειας, από την άλλη πλευρά, ήταν τα αποτελέσματα αμαρτιών όπως η ανυπακοή, η επιπολαιότητα, τον τζόγο, η τεμπελιά, η απόλαυση και η τάση για φιλονικία. Ο αριθμός των σκαλών αυξήθηκε ώστε να είναι όσες και τα φίδια, υποδηλώνοντας το θρησκευτικό ιδεώδες ότι για κάθε αμαρτία που διαπράττει κάποιος, υπάρχει και μια ευκαιρία για λύτρωση.
Το 1943, το παιχνίδι πήγε και στις ΗΠΑ από τον κατασκευαστή παιχνιδιών Μίλτον Μπράντλεϊ με τίτλο «Καταρράκτης και Σκάλες». Διατήρησε κάμποσες μεταφορές σε συμφωνία με κάθε προηγούμενη έκδοση του παιχνιδιού και προσαρμόστηκε-και πάλι- για να ταιριάζει στις ανάγκες της κουλτούρας του. Ο απώτερος σκοπός του παιχνιδιού ακόμα και σήμερα παραμένει ο ίδιος . Να διδάξει τις συνέπειες των καλών πράξεων έναντι των κακών. Οι σκάλες αποτελούσαν τα σύμβολα των αξιών, ενώ τα φίδια είναι οι κακοί οιωνοί.
Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠέΖΟ:
Σύνταξη: Δέδες Τσούκας
Επιμέλεια άρθρου: Ντάβαρης Παναγιώτης
