Ένας κόσμος διαιρεμένος είναι ένας κόσμος επικίνδυνος
Η νέα διαίρεση του κόσμου τον κάνει λιγότερο ασφαλή
Με τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη τελείωσε και επισήμως η μεταψυχροπολεμική εποχή, η εποχή δηλαδή όπου υποτίθεται ότι ο πλανήτης δεν ήταν μοιρασμένος σε δύο ανταγωνιστικά μπλοκ όπως ήταν στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Λέω επισήμως γιατί η πραγματική νέα φάση γεωπολιτικής διαίρεσης είχε ξεκινήσει νωρίτερα.
Όμως, τώρα ρητά το ΝΑΤΟ, ως η συμμαχία της Δύσης, δηλώνει ότι οργανώνεται όχι απέναντι στην «τρομοκρατία», αλλά απέναντι στη Ρωσία, που την ορίζει σαφώς ως εχθρική δύναμη, όπως και απέναντι στην Κίνα (έστω και εάν εκεί οι τόνοι είναι ηπιότεροι.
Όλα αυτά σημαίνουν μια νέα σελίδα στην ιστορία.
Δεν είναι απλώς μια επανάληψη του προηγούμενου Ψυχρού Πολέμου. Εκείνος είχε έντονη την αντιπαράθεση ανάμεσα σε δύο συστήματα και σε ορισμένες πλευρές του είχε τη λογική της «ισορροπίας», ακόμη και εάν αυτή ήταν αυτή που έφερνε η βεβαιότητα της καταστροφής του πλανήτη σε περίπτωση θερμοπυρηνικού πολέμου.
Τώρα, τα «αχαρτογράφητα ύδατα» είναι περισσότερο. Συμβάλλει σε αυτό και το γεγονός ότι αρκετές χώρες εκτός Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής και Ωκεανίας, δεν θέλουν να διαλέξουν στρατόπεδο. Ρόλο παίζει και ο τρόπος που η
παγκόσμια οικονομία είναι πολύ πιο αλληλοσυνδεδεμένη σε σχέση με την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Για να μιλήσουμε για τις ενεργειακές εξαρτήσεις που διατηρούνται.
Ωστόσο, την ίδια ώρα ο κόσμος γίνεται και πιο ανασφαλής. Κανείς δεν συζητά για συνολικό πόλεμο, αλλά η πιθανότητα να υπάρξουν τοπικές εντάσεις μεγαλώνει. Το ίδιο και το ενδεχόμενο για «συμβατική» σύγκρουση και σε άλλα μέρη στην Ευρώπη. Και όλοι γνωρίζουμε ότι μια «συμβατική» σύγκρουση ανάμεσα σε μπλοκ με πυρηνικά οπλοστάσια αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.
Μπορούσε να γίνει αλλιώς; Μεγάλη συζήτηση. Ούτε είναι εύκολο να πεις ότι θα έπρεπε απλώς η Δύση να είχε αφήσει την Ουκρανία στη μοίρα της, με την ελπίδα ότι η Ρωσία δεν θα συνέχιζε παραπέρα. Από την άλλη, η κλιμάκωση από τη μία πλευρά φέρνει κλιμάκωση και από την άλλη.
Όμως, δεν μπορούμε απλώς να παρακολουθούμε τον κόσμο να κυλάει στην άβυσσο της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης που κάθε άλλο παρά «ψυχρή» είναι.
Η Ευρώπη δεν μπορεί μόνο να λέει ότι εργάζεται για την ήττα της Ρωσίας. Ακόμη και εάν έχει μια σημασία να μην υπάρχει ανοχή σε επιθετικές ενέργειες.
Χρειάζεται να εργαστεί για την επόμενη μέρα και μια νέα συνθήκη ειρηνικής συνύπαρξης μικρότερης ανασφάλειας.
Γιατί όλα δείχνουν ότι σε αυτή τη φάση η Ευρώπη θα είναι το επίκεντρο της αντιπαράθεσης, ή ακόμη χειρότερα το «θέατρο των επιχειρήσεων».
Η συζήτηση για την επόμενη μέρα πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Με ορίζοντα ένα μέλλον πιο ειρηνικό
Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος